मार्गारेट मांजर मावशीला, रॉबिन्सन उंदीर मामा आवडत नसला तरी, त्याच्यावाचून तिला करमतसुध्दा नसे. त्यामुळे दोनतीन दिवसांपासून तो जेव्हा घरी फिरकला नाही तेव्हा तिला काळजी वाटली.
मग तिने मामांवर पाळत ठेवली.
संध्याकाळ झाली की मामा कुणाच्याही लक्षात येणार नाही, अशा पध्दतीनं घराबाहेर पडायचा. मावशीने एके दिवशी त्याचा पाठलाग करण्याचं ठरवलं.
संध्याकाळ होताच इकडेतिकडे चोरुन बघत डाव्या बाजूचा रस्ता पकडून मामा हळूवार एका दुकानात शिरला. मावशी पाठीमागे होतीच.
ते दुकान होतं, चाट भंडार! चमचमीत खाद्यपदार्थांचा घमघमाट सर्वत्र पसरला होता. एकिकडे समोसा तळणं सुरु होतं. दुसरीकडे वडा. तिसरीकडे जिलेबी तर चौथीकडे पुरी…अहाहा! वाहवा! मावशीच्या तोंडाला पाणी सुटणार नाही तर काय?
आपल्यापाठीमागे मावशी असल्याची जरासुध्दा खबरबात मामास नव्हती. तो दबकत दबकत पुढे जात होता. कुणाचही लक्ष नाही हे बघून त्याने एक जिलेबी पळवली आणि तोंडात टाकली. मग हळूच समोस्यावर ताव मारला. पुरीही फस्त केली. ती करताना वडा-पिज्जा- बर्गर- चिप्सवर लक्ष होतच त्याचं! तेव्हढयात तिथे कुणीतरी आल्याने तो जरा मागे हटला. ती व्यक्ती जाताच त्याने वडाही गटवला.
मावशी हे सारं डोळे विस्फारुन बघत होती. मामाचा हा खादाडखाऊपणा बघून तिला कससचं झालं. हे खा, ते खा करुन मामाचं पोटं तुडुंब भरलं. इतकं की त्याच्याच्याने पुढे चालवेना. शिवाय त्याच्या डोळ्यावर झोपही येउु लागली त्यामुळे तो तिथे लुढकला.
याला इथे पसरलेला बघून इथे कुणी आलं तर नक्कीच मारतील हे मावशीच्या लक्षात आलं. त्यामुळे तिने त्याची शेपटी पकडून त्याला बाजूला ढकललं. या ढकलाढकलीत मामास जाग आली. समोर मावशी बघून तो दचकलाच.
मार्गे मावशे, तू इथे काय करतेस?
रॉब्या, तुझा खादाडखाऊचा पराक्रम बघत होते.
आवडलाना, हा पराक्रम! मिशिला ताव देत मामा म्हणाला.
माम्या, आधी इथून बाहेर पडूया, नाहीतर आपल्या दोघांचही काही खरं नाही. मग सांगते तुझ्या पराक्रमाविषयी. मावशी म्हणाली. कुणाचही लक्ष नसल्याचं बघून दुकानाच्या डाव्याकडील बाजूच्या खिडकीतून दोघेही बाहेर पडले आणि एका झाडाखाली निवांत येऊन बसले.
मग मावशे, सांग बघू माझ्या पराक्रमाबद्दल…
काय डोंबल्याचं सांगणार मामू?
म्हणजे गं मावशे?
अरे मामू, कसा बकाबका खात होतास तू बकासुरासारखा!
अगं, काय मस्त चव होती सगळया पदार्थांची! तू का नांही खाल्लास एखादा समोसा?
रॉबेटल्या, हे असले पदार्थ चविला ग्रेटब्रिट असले तरी तब्येतीला मारक असतात. म्हणूनच याला “जंक फूड“, म्हणतात.
तू उगाच मला भीती दाखवतेस मावशे.
नाही रे मामू.अरे, “जंक“चा अर्थच मुळी निरुपयोगी असा आहे.
काय सांगतेस?
खरं सांगते.”जंक” म्हणजे निरुपयोगी आणि फूड म्हणजे अन्न. याचा अर्थ असा की तू जे काही बकाबका, मघा चरलास ते निरुपयोगी अन्न होतं .
बापरे!
हो ना! अरे मामू, अशा अन्नात खूप चरबी असते, मीठ असते, साखरचं प्रमाण अधिक असतं. त्यात कोणतंही पोषक तत्व नसतं. “जिभेवर चांगलं, पोटात गेलं की वांगलं“, असं त्याचं स्वरुप असतं.
बापरे बाप! आताच माझ्या पोटात गडबडम बडबडम सुरु झालय…
थोड्यावेळानं तुला करपट ढेकर येईल. हे अन्न पचलं नाही तर उलटी होईल.
मला घाबरवू नकोस मावशे. इवलसं तोंड करुन मामा म्हणाला.
मामू, अरे पाणीपुरी, शेवपुरी, वडापाव, भजे, रगडा पॅटिस असे रस्त्यावरच्या ठेल्यावरचे सगळे पदार्थ जंक फूड असतात. हे असे पदार्थ सतत खात राहिलो तर आपण लठठोबा होतो. ह्रदयावर परिणाम होतो. मधुमेह होऊ शकतो. वजन वाढतं. आपली पचनक्रिया बिघडते. दाताचं आरोग्य बिघडतं. स्मरणशक्ती कमी होते. आपण कोणत्याच कामावर नीट लक्ष देऊ शकत नाही. सतत आळस येतो. शरीरातील साखर वाढते.
बस बस मावशे, ही यादी बघून, “चव नको पण जंक फूड आवर“, असं म्हणण्याची वेळ आलीय आता.
मग आलीच की, मामू इतकं हादडल्यावरल्याही तुझं लक्ष त्या कोल्डड्रिंक कडे गेलचं होतं. हळूच तू एका पेस्ट्रीकडेही नजर टाकलीच. पण तुझ्याच्याने चालवेना नि तू तिथेच लुढलकास. तुला मी इथे आणले अन्यथा तू त्यावरही ताव मारलास असतास.
मावशे, अगं इतकं टेस्टी खाल्यावर गोडधोड तर हवच ना गं! मामा, ओठांवरुन जीभ फिरवत म्हणाला.
गधड्या, जंकफूड म्हणजे निरुपयोगी अन्न, हे मी सांगितलेलं विसरलास वाटत एका क्षणात! मावशी त्याची मिशी ओढत म्हणाली.
स… स… सॉरी मावशे, लक्षातच नाही राहिलं..
नाही तर नाही! मी माझं सांगण्याचं काम केलं.एवढयावरही तुला टेस्टीच खायचं असेल तर हादडत राहा ते जंक फूड! मग एके दिवशी होशील, असा जाड्या होशील की धावता सुध्दा येणार नाही मग तुला. एखादा डॉगी तुझ्यावर झडप घालून तुझा फडशा पाडेल म्हणजे मग कळेल. जंक फूड किती बेचव होत ते…
न …न…ना… नाही मावशे, तू माझे डोळे उघडलेस,यापुढे नो जंक फूड ! फक्त माँक फूड?
हे माँक फूड, काय असतं बरं?
अगं मावशे, माँक म्हणजे साधू-संत नाही का? ते कसं छान सात्विक अन्न खातात, ज्यामध्ये भरपूर प्रथिनं असतात, जीवनसत्वं असतात, आरोग्य उत्त्तम राहण्यासाठी उपयुक्त असणारी खनिजं असतात, द्रव्ये असतात ..ते!
वा वा वा मामू ! माझ्यासोबत राहून बराच हुषार झालास की रे. मामाकडे कौतुकाने बघत मावशी म्हणाली. मामाने हळूच मावशीची पापी घेतली…
सुरेश वांदिले