बाप्पांचं आगमन झालं, ही त्यादिवशीची गोष्ट. दुपारी तेजोमयीच्या घरी, आई टिव्ही बघत होती. बाजूलाच अलेक्झांडर आईला खेटून टीव्हीकडे एकटक बघत होता. बाबा सोफ्यावर पहुडले होते. टीव्ही सुरु असल्याने त्यांच्या झोपेत व्यत्यत येत होता.
गणेशाच्या जन्माविषयीची कथा कुणतरी गुरुजी छान रंगवून सांगत होते. तेजोमयीलाही त्यात रस वाटल्याने ती आईसोबत ही कथा ऐकण्यात दंगून गेली.
“पार्वतीमातेने आपल्या शरीरास लावलेल्या चंदनाच्या लेपापासून गणेशाची निर्मिती केली. त्या आंघोळीला गेल्या तेव्हा त्यांनी दारावर गणेशाला पाहऱ्यासाठी ठेवलं. आतमध्ये कुणालाही पाठवायचं नाही, असं त्यांनी गणेशाला बजावून सांगितलं. काही वेळाने शंकरमहादेव तिथे आले. आत जाण्यापासून त्यांना गणेशाने अडवलं. महादेवांना भयंकर राग आला. त्यांनी या रागारागात गणेशाचं मुंडक उडवलं. आंघोळीवरुन काही वेळाने पार्वतीमाता बाहेर आल्यावर त्यांनी हे दृष्य बघितलं. त्यांनी आक्रोश सुरु केला. महादेवांना आपली चूक लक्षात आली. त्यांनी हत्तीचं धड लावून गणेशाला जिवंत केलं.”
अशा या कथेचा अर्थ सांगताना गुरुजी म्हणाले, “हत्तीच्या मस्तकाचा अर्थ आहे, त्यात साठलेलं ज्ञानभंडार आणि उपजत शहाणपणा. हत्तीची सोंड म्हणजे कोणतीही गोष्ट स्वीकारण्याची लवचिकता आणि सामर्थ्य. हत्तीचे बारीक डोळे म्हणजे सूक्ष्म नजर आणि एकाग्रता. त्याचे सुपासारखे कान सांगतात की, इतरांची गोष्ट कान देऊन ऐका म्हणजे लक्षपूर्वक ऐका, दुर्लक्ष करु नका. अगडबंब पोट म्हणजे, सगळया बऱ्यावाईट घटना शांतपणे आणि कुणालाही दोष न देता पचवायला शिका. भव्य मस्तक म्हणजे मोठा आणि भव्य विचार करा. छोटेसे तोंड म्हणजे कमी आणि गरज असेल तेव्हाच बोला. लांब सुळे म्हणजे चांगलं तेच घ्या, वाईटला सोडून द्या. इटुकला पिटुकला उंदीर हा अगडबंब गणेशाचं वाहन याचा अर्थ, तुम्ही तुमच्या इच्छा नियंत्रणात ठेवा. त्या इच्छांना स्व:वर स्वार होऊ देऊ नका.”
“अरे वा!” ऐकताऐकता तेजोमयी उर्त्स्फुतपणे जोरात बोलून गेली. अलेक्झांडरनेही मान उंचावून तशीच प्रतिकिया दिली.
“काय झालं? अरे वा, करायला.” सोफ्यावर पहुडलेल्या बाबांनी विचारलं. टीव्हीमुळे त्याची झोपमोड झाल्याने त्यांना राग येऊ लागला होता. असं जेव्हा होतं तेव्हा त्यांचा स्वर बदलतो. आईने हा स्वर ओळखला नि लगेच तिने टीव्ही बंद केला.
तेजोमयीस हसू आलं. अलेक्झांडरने तिच्याकडे चमकून बघितलं.
“तुला काय झालं गं, अस फिस्सकन हसायला?” डोळे वटारुन बाबा म्हणाले.
“अहो बाबा, ते टीव्हीतील गुरुजी गजाननाच्या कथेत हे त्याचं प्रतीक नि ते त्याचं प्रतीक सांगत होते. पण महादेवांचं काय? त्यांच्याबद्दल काहीच बोलेले नाही. तेजोमयी म्हणाली.
“त्यांच्याबद्दल काय? आईनं अश्चर्यानं विचारलं.” अलेक्झांडरने कान टवकारले. बाबांच्याही चेहऱ्यावर प्रश्नार्थक भाव उमटले.
“नाही म्हणजे, महादेवांच्या रागाबद्दल, गुरुजी काहीच बोलले नाही.”
“आँ!”
“हो ना, एवढे मोठे महादेव, पण त्यांना काही राग आवरता आला नाही नि होत्याचं नव्हतं होऊन गेलं.”
“मग ?”
“मग काय? रागावर नियंत्रण ठेवलं नाही, तर किती मोठं नुकसान होतं, हेसुध्दा गुरुजींनी सांगायला हवं ना.” बाबांकडे तिरप्या नजरेनं बघत तेजोमयी म्हणाली. आई खुदकन हसली.
०००
तेजोमयीच्या बाबांना राग आला की त्यांचं भान सुटतं. कशावरुन तरी परवाच त्यांना राग आला नि त्यातच त्यांनी मोबाइल जोरात फेकला. आजूबाजूला घुटमळत असलेल्या अलेक्झांडरने शिताफीने पकडला म्हणून तो वाचला.
“म्हणजे, आता मी तुझ्याकडून शिकायचं नाही का?” तेजामयीच्या सांगण्यातल्या अर्थ कळल्याने तिच्यावर ओरडून बाबा म्हणाले.
“नाही हो बाबा. माझ्याकडून नाही, महादेवांकडून शिका.” असं म्हणून तेजोमयी आत पळून गेली.
“मग बाबा, लक्षात आलंय ना.” अशा आशयाची मुद्रा करत अलेक्झांडर बाबांसमोर उभा ठाकला.
“हो हो महाराज, यापुढे नो राग नि नो फेकमफाक.” बाबा त्याला कुरवाळत म्हणाले. बाप्पांनी, बाबांना सद्बुध्दी दिल्याबद्दल आईने बाप्पांचे मनोमन आभार माणले.
सुरेश वांदिले