मोराला आपल्या पिसाऱ्याचा फारच अभिमान. आभाळात ढग आले की तो आपला पिसारा पसरवून नृत्य करु लागे. रंगीबेरंगी पिसांनी बनलेल्या त्या पिसाऱ्यामुळे मोराच्या देखणेपणात वाढ झाली होती. शिवाय त्याला नृत्यही करता येत असे. त्यामुळे त्याला आपण इतरांपेक्षा श्रेष्ठ आहोत, असं वाटू लागलं.
“देवानेसुध्दा आपणास इतरांपेक्षा वेगळं बनवलं याचा अर्थ तरी काय समजायचा?” असं एकदा मोराने स्वत:लाच विचारलं.
“काय असेल बरं, याचा अर्थ?”, मोर विचार करु लागला. पण त्याला काही याचा अर्थ समजेना. मग त्याने, कावळा, कबूतर, चिमणी, घार या आपल्या मित्रांना याचा अर्थ विचारला.
“असा वेगळा काही अर्थ असेल, असं मला वाटत नाही.“ कावळा म्हणाला. बाकीच्या पक्षांनी तीच री ओढली.
याचा मोरास राग आला. तो जोरात म्हणाला,
“अरे, मग मलाच कां असे सुंदर पंख आणि पिसारा दिला देवानं? नृत्याची कलाही कां दिली मलाच? द्या बघू याचं उत्तर.
“आमच्याकडे कसं काय असणार उत्तर?” पोपट म्हणाला.
“तू थेट देवालाच कां विचारत नाहीस? घार म्हणाली.
मोराला घारीचं म्हणणं पटलं. त्याने आपल्या मित्रांना निरोप दिला आणि ठरवलं, “आता आपण थेट देवाकडेच जायचं, हे विचारायला.” पण, देव कुठे राहतो हे मात्र त्याला ठाऊक नव्हतं.
“आता काय करावं बरं?” मोर पुन्हा विचार करु लागला. पण त्याला काही सुचेना.
असाच एके दिवशी मोर, जंगलातील तलावाच्या काठावर, देवाचा शोध कुठे घ्यायचा, याचा विचार करत बसला होता. या विचारमग्न मोराकडे, तलावातील पाणी प्यायला आलेल्या कोल्ह्याचं लक्ष गेलं. ही चांगली मेजवाणी असल्याचं त्याच्या लक्षात आलं. ही मेजवाणी सिंहमहाराजांकडे पाठवली तर ते आपल्यावर खुष होतील या विचाराने तो आनंदला. तो मोराकडे आला.
त्याने मोरास विचारलं,
“मोरदादा… मोरदादा, तू कसला एवढा विचार करतोयस? मला सांग बघू.“
मोराची समाधी भंग पावली. त्याने डोळे उघडले. कोल्ह्याला बघून तो म्हणाला,
“अरे कोल्होबा, मला देवाकडे जायचंय. त्याला भेटायचय.“
“यात इतका विचार करण्यासारखं काय मोरोबा?”
“म्हणजे, देव कुठे राहतो ते तुला ठाऊकाय का?
“वा वा, कां नाही? मी तर त्याला दररोज भेटतो की !”
“मग, सांगना त्याचा पत्ता मला.” मोर अधिरतेने म्हणाला.
“मोर दादा, या तलावाच्या पलिकडच्या डोंगरातील गुहेत देव राहतो. सकाळीसकाळी जा. तुला देवाचं दर्शन होईल.” कोल्हा म्हणाला आणि शिळ घालत तिथून निघून गेला.
सिंहमहाराजांकडे जाऊन मेजवाणीची खबर कधी देतो नि कधी नाही असं त्याला झालं होतं.
०००
दुसऱ्या दिवशी सकाळीच मोठ्या उत्साहाने मोर तलावाच्या पलीकडे असणाऱ्या गुहेकडे निघाला. आज देवाला भेटणार म्हणून तो मोठ्या आनंदात होता. त्या आंनदात मध्येच तो नृत्य करायचा नि पुढे जायचा. हे सर्व आकाशात उडणारा गरुड बघत होता.
“हा मोर इतका कां नाचतोय बरं?” हे विचारण्याची इच्छा गरुडाला झाली. तो झरदिशी खाली आला नि मोरासमोर उभा राहून त्याने विचारलं, “काय मोरोबा, आज लगबगीनं कुठं निघालात सकाळीसकाळी.“
तेव्हा मोराने आनंदाचं कारण सांगितलं. ते ऐकताच गरुड त्याला म्हणाला,
“मोरोबा, तू इतका मूर्ख असशील असं वाटलं नव्हतं मला.“
“कां काय झालं?”मोरानं आश्चर्यानं विचारलं.
“अरे, त्या गुहेत देव नाही, सिंह राहतो. तू तिथे गेला की तो तुझ्यावर झडप घालणार नि मग तो कोल्हा नि सिंह तुझ्या मासांवर मेजवाणी झोडणार!”
“आँ! काय सांगतोस?”मोर घाबरुन म्हणाला.
“खरंच सांगतो. विषाची परीक्षाच घ्यायची असेल तर तू जा. माझं काम तुला सावध करण्याचं होतं.” असं बोलून गरुड आकाशात निघून गेला.
“आता काय करायचं?” हा प्रश्न मोराला पडला. कोल्ह्याचं ऐकावं की गरुडाचं?या नव्या प्रश्नाने त्याला भंडावून सोडले.
त्याच्याच्याने पुढे पाऊल टाकवेना. त्याचे बाबा त्याला एकदा म्हणाले होते,” कधीकधी खूप उत्साह आपल्या अंगलटी येऊ शकतो. आपणास कुणी सावध केलं तर ते ऐकलं पाहिजे. नाहीतर नुकसान आपलच होतं.” मोराला आठवलं. तो माघारी वळला. एका झाडाखाली निवांत बसला. मोठा श्वास घेतला. सोडला. त्याला बरं वाटलं. पुढे जायचं नाही हे त्याने ठरवलं.
०००
इकडे अतिउत्साहाने कोल्ह्याने सिंहमहाराजांना मोराची शिकार कशी स्वत:हून चालत येणार असल्याचं रंगवून रंगवून सांगितलं. सिंहाच्या तोंडाला पाणी सुटलं. तो दुसऱ्या दिवशी सकाळपासून तयार होता. मात्र सकाळचा पहिला प्रहर गेला. दुपार झाली. सूर्य मावळतीला आला पण, मोर काही आलाच नाही. सिंहाच्या पोटात आता भुकेने कावळे ओरडायला लागले. आपणास कोल्ह्यानं मूर्ख बनवलं याचा त्याला राग आला. मोर येईल तेव्हा येईल आता कोल्ह्याचीच मेजवाणी झोडायची असं सिंहानं ठरवलं आणि त्याने कोल्ह्यावर झडप घेतली.