पुस्तकाच्या शोधात...
“आजची मुलं कुठे पुस्तक वाचतात हो”, रवीचे बाबा नेहमी म्हणत. त्यामुळे ते रवीसाठी क्वचितच पुस्तक आणत. त्याला अजिबातच आवड नाही. असं कौतुकानं सांगत. पण खरंच त्याला आवड नव्हती का? की बाबांनीच आपलं मत बनवलं होतं, इतरांचं ऐकून?
हा प्रश्न तेजोमयीच्या बाबांना काल पडला.
कारणही तसंच घडलं. त्यांच्या घरी अचानक रात्री १० वाजता रवी आला. त्याची सदनिका तेजोमयीच्याच बाजूला असल्याने, असं कधीही जाणंयेणं सहज शक्य होतं. मात्र याआधी तो असा एकटा रात्री दहा वाजता आला नव्हता.
त्याने बेल वाजवल्यावर बाबांनी दरवाजा उघडला तेव्हा, तो समोर बघून त्यांना आश्चर्य वाटलं, “काय रे, आईबाबा बरे आहेत ना?” त्यांनी विचारलं.
“होय काका, बरे आहेत.”
“मग?”
“अहो, त्याला आत तर येऊ द्या ना.” आई, बाबांना म्हणाली.
“आपण मोठ्यांना जसं वागवतो, तसं लहानांना कां वागवत नाही असा सवाल, बाजूला उभी असलेल्या तेजोमयीस पडला. तिने तिच्या अवतीभवती घुटमळत असलेल्या अलेक्झांडरकडे बघितलं. त्यानेही होकारार्थी मान आणि शेपूट हलवली.
“अरे, हो हो, सॉरी!” बाबा ओशाळून म्हणाले. त्यांनी रवीला आत बोलावलं. आईने त्याला बसायला सांगितलं.
“काय रे राज्या, इतक्या रात्री काय काम काढलस तू?” आईनं विचारलं.
“मला इतिहासाचं पुस्तक हवय काकू.”रवी म्हणाला.
“पुस्तक! बाबा आश्चर्याने जवळजवळ ओरडलेच. त्यामुळे रवी दचकून उभा राहिला. अलेक्झांडरने चमकून बाबांकडे बघितलं.
“अहो, तो पुस्तक म्हणाला, चंगेज खान नाही!” बाबांकडे बघत आई म्हणाली. रवीने पुस्तकाचं नाव काढताच बाबा कां बरं आश्चर्यानं ओरडले असतील? हा प्रश्न तेजोमयीस पडला.
आईने, रवीला पुन्हा बसायला सांगितलं. त्याच्या डोक्यावरुन हात फिरवला. त्याला तिळगुळाचा लाडू दिला.
“काकू मला लाडू नको, पुस्तक हवं”,रवी पुन्हा म्हणाला.
“हो रे, देतील काका तुला. आधी लाडू तर खा.”असं म्हणून आईने त्याच्या हातावर तिळगुळाचा लाडू ठेवला.
“अहो, त्याला कोणतं पुस्तक हवय, ते द्या बघू.” बाबांना, आई म्हणाली.
“इतिहासाचं पुस्तक हवं काकू.” रवी पुन्हा म्हणाला.
रवी पुन्हापुन्हा पुस्तक म्हणतोय याचा बाबांना आनंद झालाच. पण आता इतिहासाचं कोणतं पुस्तक द्यावं, हा त्यांना प्रश्न पडला.
“तुला कोणतं पुस्तकं हवं?” त्यांनी पुन्हा विचारलं.
“तुमच्याकडे नाही का काका? माझे पप्पा नेहमी सांगतात, तुमच्याकडे खूप पुस्तकं आहेत. म्हणूनच त्यांनी मला इकडे पाठवलं.” रवीने बाबांच्या प्रश्नाला बगल देत उत्तर दिलं.
“अरे, पण तुला पुस्तक आवडत नाहीत, असं तुझे पप्पा नेहमी कौतुकानं सांगतात. आज अचानक, कशी काय आवड निर्माण झाली.” तेजोमयीनं विचारलं.
“अगं ताई, मला पुस्तक आवडत नाही, असं बाबांना वाटतं. मला कुठे विचारलय त्यांनी?” रवी म्हणाला.
“म्हणजे, तुझी आवडनिवड तेच ठरवतात की काय?” आईने विचारलं. काहीतरी गंभीर चर्चा सुरु असल्याचं अलेक्झांडरच्या लक्षात आल्यानं, तो फतकल मारुन बसला नि लांब जिभ काढून नि दोन्ही कान टवकारुन प्रत्येकाच्या तोंडाकडे आलटून पालटून बघू लागला. असल्या चर्चा ऐकायला त्याला फार आवडतं. सारं काही आपणास कळतं असं समजून तो अशा चर्चेच्या वेळी मान डोलवतो.शेपूट हलवतो. मध्येच आश्चर्य व्यक्त करत डोळे मोठे करतो. मध्येच आपला चेहरा गंभीर करतो.
अलेक्झांडरही या चर्चेत असा सहभागी झाल्याचं लक्षात आल्यावर, तेजोमयी त्याला म्हणाली, “अरे, अलेक्झू रवीला पुस्तक हवय वाचायला.”
हे तिने सांगताच, अलेक्झांडर ताडकन उठून त्याने स्वत:भोवती गिरकी घेतली. त्याला आनंद झाला की तो असा व्यक्त करायचा.
“रवीच्या पुस्तक वाचण्याचा अलेक्झूला आनंद झालाय बाबा, द्या बघू आता त्याला एखादं छानसं पुस्तक.” तेजोमयी म्हणाली.
रवीला वाचण्यासाठी पुस्तक हवय, यावर बाबांचा अजूनही विश्वास बसेना. मात्र तेजोमयीच्या बोलण्याने ते भानावर आले. आत जाऊन त्यांनी शिवाजी महाराजांवरील एक पुस्तक आणलं. ते त्यांनी रवीला दिलं.
१५ -२० मिनिटं होऊनही रवी घरी कां आला नाही, म्हणून त्याचे पप्पा तेजोमयीच्या घरी आले.
“काय रे मिळालं का पुस्तक?” घरात प्रवेश करता क्षणीच त्यांनी रवीला विचारलं.
“हो पप्पा,” रवी म्हणाला.
“पण काय हो काका, तुम्ही तर नेहमी सांगता की रवीला पुस्तक वाचण्याची आवडच नाही म्हणून?” तेजोमयीने रवीच्या पप्पांना विचारलं. आईने तिला चूप बसण्याचा इशारा केला. बाबांनी त्यांना बसायला सांगितलं.
तेजोमयीच्या प्रश्नाला काय उत्तर द्यावं, हे रवीच्या पप्पांना कळेना.
“नाही म्हणजे, असं मला वाटायचं. आजची मुलं कुठे वाचतात? असंच आपल्या कानावर येतं. बरेच पालकही सांगतात.”
“अच्छा, म्हणून तुम्हालाही तसंच वाटलं तर.असं दुसऱ्याचं ऐकून आपली मतं बनवायची नसतात रमेशराव.” रवीच्या पप्पांना, तेजोमयीचे बाबा म्हणाले.
“तेच तर मी म्हणतोय ना!”रवी बोलून गेला.
“तू गप रे!” पप्पा त्याला रागावले.
“अहो, त्याला रागावता कशाला? एकीकडे आजची मुलं, आजची मुलं म्हणायचं आणि दुसरीकडे आपल्या काळातल्या आईबाबांसारखं वागायचं!”
“म्हणजे हो काय बाबा? “तेजोयमीने आश्चर्याने विचारलं.
“अगं बाई, आमच्या काळात, आमच्या आईबाबांना वाटायचं की आम्हाला काहीच समजत नाही. तसंच आजचे पालकही समजतात.”
“तसं नाही हो सुरेशराव”, तेजोमयीच्या बाबांना रमेशराव म्हणाले.
“तसं नसेलही पण मुलांना वाचण्याची आवडच नाही, असं एकदा ठरवलं की मग त्यांच्यासाठी पुस्तकं आणणही आपण टाळतो ना! घरी पुस्तकच आली नाही तर मुलांना आवड कशी निर्माण होईल?”आईने आपलं मत व्यक्त केलं.
“खरंय वहिनी, मी चुकीची समजूत करुन घेतली. गेल्या कित्येक वर्षात मी पुस्तकच विकत घेतली नाही. मला आवडत नाही म्हणजे यालाही आवडणार नाही, असच मला वाटायचं. आजच्या मुलांना पुस्तकं वाचायला आवडत नाही अशा सांगोवांगी चर्चेचा त्यासाठी आधार घेतला.” रमेशराव म्हणाले.
“जाऊ द्या, रमेशराव जे झालं ते झालं.” रवीला पुस्तक वाचायला आवडतं हे कळलना तुम्हाला. मग आता त्याच्यासाठी दर महिन्याला चार दोन-पुस्तकं घरी आणा की.”बाबा हसत म्हणाले. त्यांनी शिवाजी महाराजांच्या पुस्तकावर, “प्रिय रवीस सप्रेम”, असं लिहून तुझ्याकडेच ठेव, असं सांगितलं. रवीच्या चेहऱ्यावर हसू आलं. रमेशरावही प्रसन्न हसले. चर्चा सुफळ झाल्याचं लक्षात येताच अलेक्झांडरने सोफ्यावर उडी घेतली.पुन्हा खाली उडी घेतली. आनंद व्यक्त करण्याची ती त्याची आणखी एक तऱ्हा होती.
०००