महिला उद्योजकांचे व्यासपीठ

महिला उद्योजकांचे व्यासपीठ

महिला उद्योजकता (वुमेन्स आंत्रप्रिन्युरशीप प्लॅटफॉर्म) व्यासपीठ, ही योजना, निती आयोगामार्फत राबवली जाते. महिला उद्योजकांना सर्व प्रकारची माहिती  देण्यासाठी, या व्यासपीठाची निर्मिती करण्यात आली. उद्योगक्षेत्रातील महत्वाच्या व्यक्तींमार्फत या व्यासपीठाव्दारे उद्योजकीय कार्यशाळा आयोजित करुन, उद्योग/व्यवसायाविषयी प्रबोधन केले जाते. उद्योजकीय विकास व प्रशिक्षणासाठी हे व्यासपीठ उपयुक्त ठरते.

या व्यासपीठाव्दारे सहा मुख्य घटकांवर लक्ष केंद्रित केले जाते- (१) समुदाय आणि संपर्क साखळी (कम्‍युनिटी ॲण्ड नेटवर्किंग), (२) वित्त पुरवठा आणि वित्तीय साहाय्यता (फंडिंग ॲण्ड फायनांशिअल असिस्टन्स), (३) उबवण आणि प्रवेगक (इनक्युबेशन ॲण्ड ॲक्लिरेशन), (४) अनुपालन आणि करसाहाय्यता (कम्प्लॉयन्स ॲण्ड टॅक्स असिस्टन्स), (५) उद्योजकता कौशल्य आणि प्रेरकांचे मार्गदर्शक/सल्ला (आंत्रप्रिन्युर स्किलिंग  ॲण्ड मेंटॉरशीप), (६) विपणन साहाय्य (मार्केटिंग असिस्टन्स)

इच्छाशक्ती, ज्ञानशक्ती आणि कर्मशक्ती या तीन तत्वांवर ही योजना कार्यान्वित करण्यात आली आहे. या योजनेंतर्गत असलेले उपक्रम २०२२ साली सार्वजनिक, खाजगी, भागिदारी (पब्लिक प्रायव्हेट पार्टनरशीप) मध्ये रुपांतरीत झाले.

भारताच्या विविध प्रांतातील उद्योजकीय महत्वाकांक्षा असणाऱ्या महिलांना एकत्र आणणारे, हे पहिलेच पोर्टल ठरले आहे. या व्यासपीठाव्दारे महिला उद्योजकांना, नावीन्यपूर्ण संकल्पनांना प्रत्यक्ष साकारण्यासाठी आणि दीर्घ कालावधीच्या शास्वत स्वरुपाच्या व्यावसायिक व्युहनीतींचा विकास करण्यासाठी, सर्व प्रकारचे साहाय्य केले जाते. कॉर्पोरेट भागिदारी, अप्रेटिंसशीप (शिकावू उमेदवारी/ प्रशिक्षण)ची संधी उपलब्ध करुन दिली जाते. यशस्वी उद्योजकांचा प्रवास, यशकथा, अनुभवांची देवाणघेवाण केली जाते. त्याव्दारे नव्या उद्योजिकांना आणखी प्रेरणा मिळू शकते.

महिला उद्योजिका प्रेरक (वुमेन आंत्रप्रिन्युरशीप मेंटॉरशीप प्लॅटफॉर्म) व्यासपीठांव्दारे मार्गदर्शक, प्रेरक आणि महिला उद्योजकांना एकत्र आणले जाते. त्याव्दारे सुरक्षित आणि सर्वसमावेशक उद्योजकीय पर्यावरणाची निर्मिती केली जाते. चार पध्दतीच्या प्रेरकांची सुविधा यामुळे उपलब्ध होते. यामध्ये व्यक्तीगत मार्गदर्शन, संस्थात्मक मार्गदर्शन, आदिंचा समावेश आहे.

महिला उद्योजकांच्या गरजा आणि पसंती लक्षात घेऊन हे मार्गदर्शन दिले जाते. या व्यासपीठामुळे लाभार्थ्यांना, अनेक प्रेरकांची संसाधने आणि संधीचा लाभ घेता येतो. प्रेरक आणि लाभार्थ्यांमध्ये प्रभावीपणे संवादसेतू निर्माण व्हावा म्हणून कृत्रिम प्रज्ञा, मशिन लर्निंग (यंत्र अध्ययन) तंत्रज्ञानाचा उपयोग केला जातो. त्यामुळे लाभार्थ्यांच्या विशिष्ट गरजांचे समाधान प्रभावीपणे शक्य होते.

इच्छूक महिला उद्योजकांना सुलभतेने, प्रेरक/मार्गदर्शन  कार्यक्रमाचा लाभ घेता येतो. या व्यासपीठाव्दारे बहुवीध क्षेत्रांसाठी मार्गदर्शन केले जाते. यामध्ये वित्त पुरवठा, बाजार संपर्क साखळी, प्रशिक्षण आणि कौशल्य निर्मिती, इनक्युबेशन, ॲक्लिरेशन आणि व्यवसाय विकास सेवा, आदिंचा समावेश आहे. कृत्रिम प्रज्ञा आणि मशिन अध्ययन तंत्राचा वापर, प्रेरक आणि लाभार्थ्यांसोबत समान उद्योजक अनुभव आणि तज्‍ज्ञतेचा लाभ देण्यासाठी केला जातो. त्याव्दारे लाभार्थ्याचे प्रोफाइल (व्यक्तिगत कार्याविषयी माहिती), उद्दिष्‍ट्ये, आवडनिवड यांचे विश्लेषण केले जाते. या व्यासपीठावरील माहिती गोपनीय आणि सुरक्षित ठेवली जाते. लाभार्थ्याने, माहिती खुली  केल्याशिवाय ती कुणालाही बघता येत नाही. हे व्यासपीठ प्रेरक आणि लाथार्थ्यांसाठी निशुल्क असते.

संपर्क- संकेतस्थळ-wep.gov.in,ईमेल- wep@wepindia.org

०००

कृषी क्षेत्रातील स्टार्टअप

ॲग्रीक्लिनिक्स आणि ॲग्रीबिझिनेस सेंटर, ही एक स्टार्टअप योजना असून, नॅशनल बँक ऑफ ॲग्रिकल्चर ॲण्ड रुरल डेव्हलमेंट (नाबार्ड) मार्फत राबवली जाते. या योजनेंतर्गत वित्तीय साहाय्यता, कौशल्य विकास, प्रशिक्षण उद्योजकता विकास, यासाठी साहाय्य केले जाते. नाबार्ड आणि मॅनेज (नॅशनल इंस्टिट्यूट ऑफ ॲग्रिकल्चरल एक्सटेंशन मॅनेजमेंट) या संस्थांच्या सहकार्याने, केंद्रिय कृषीकल्याण मंत्रालयामार्फत ही योजना राबवली जाते. कृषी पदवीधरांच्या तज्‍ज्ञतेचा उपयोग करण्याच्या अनुषंगाने ही योजना कार्यान्वित करण्यात आली आहे. त्याअनुषंगाने फलोत्पादन, वानिकी, दुग्धव्यवसाय, मत्सव्यवसाय, कुक्कुटपालन, पशुवैद्यकीय, रेशीमउद्योग या क्षेत्रातील स्टार्टअप्सना प्रोत्साहन दिले जाते.

या क्षेत्रासाठी आवश्यक असणारे प्रशिक्षण पूर्ण केलेले उमेदवार, उद्योग/व्यवसायासाठी असलेल्या खास स्टार्टअप कर्जासाठी अर्ज करु शकतात. या योजनेंतर्गत लाभार्थ्यांना किंवा इच्छूक कृषी पदवीधारकांना, कृषी व्यवसायकेंद्र किंवा कृषी क्लिनिक सुरु करण्यासाठी आवश्यक असणारे ४५ दिवसांचे मोफत प्रशिक्षण दिले जाते. या प्रशिक्षणात उद्योजकता, व्यवसाय व्यवस्थापन, कौशल्य विकास या विषय घटकांचा समावेश करण्यात आला आहे.

व्यक्तिगत प्रकल्पासाठी २० लाख रुपयांपर्यंत साहाय्य दिले जाते. समूह प्रकल्पसाठी १ कोटी रुपयांचे साहाय्य दिले जाते. कर्ज परतफेडीचा कालावधी पाच ते दहा वर्षांचा आहे. अधिस्थगन कालावधी दोन वर्षाचा आहे.

संपर्क संकेतस्थळ- https://wep.gov.in/ciiyi-schemes-details

प्रधानमंत्री रोजगार निर्मिती योजना –

ही योजना, सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योजकता मंत्रालयामार्फत नियंत्रित केली जाते. राज्य स्तरावर खादी ग्रामोद्योग विभाग, जिल्हा उद्योग केंद्रांमार्फत राबवली जाते. या योजनेंतर्गत सूक्ष्म उद्योजकता घटक स्थापन्यासाठी, निर्मिती क्षेत्रासाठी कमाल अर्थसाहाय्य ५० लाख रुपये आहे. सेवा आणि व्यवसाय घटकांसाठी कमाल साहाय्य २० लाख रुपये आहे. प्रकल्प खर्चावर आधारित अनुदान दिले जाते. याचे दर ग्रामीण भागासाठी ३५ टक्के आणि नागरी भागासाठी २५ टक्के आहे. हा लाभ महिला, अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती, इतर मागास वर्ग, अल्पसंख्याक संवर्ग , दिव्यांग, माजी सैनिक, तृतीय पंथी, आकांक्षित जिल्हे यांना दिला जातो. या संवर्गातील लाभार्थ्यांना केवळ ५ टक्के रक्कम स्वत:चा हिस्सा म्हणून भरावा लागतो. खुल्या संवर्गातील व्यक्तींना नागरी भागात १५ टक्के आणि ग्रामीण भागात २५ टक्के अनुदान दिले जाते. लाभार्थ्यांचा हिस्सा १० टक्के असावा लागतो. लाभार्थ्याचे वय किमान १८ वर्षे असावे. निर्मिती क्षेत्रातील उद्योग/व्यवसाय स्थापन्यासाठी १० लाख रुपयांपेक्षा अधिक प्रकल्प खर्च आणि सेवा क्षेत्रासाठी किमान ५ लाख रुपये प्रकल्प खर्चापेक्षा अधिक असल्यास किमान ८ वी उत्तीर्ण आवश्यक. इच्छुकांना कर्ज अनुदानासाठी अर्ज, (http://www.kviconline.gov.in/pmegpeportal/jsp/pmegponline.jsp)या पोर्टलवर जाऊन करावा लागतो.  https://www.kviconline.gov.in/ या  संकेतस्थळावर या  योजनेची विस्तृत माहिती उपलब्ध करुन देण्यात आली आहे. व्यक्तीश: या योजनेसाठी अर्ज जिल्हा उद्योग केंद्रात देता येतो. अर्ज मराठीत देण्याची सुविधा आहे.

सुविधा आणि संधी

प्रधानमंत्री रोजगार निर्मिती योजनेंतर्गत विविध प्रकारचे व्यवसाय सुरु करण्यासाठी कर्ज स्वरुपातील साहाय्य केले जाते. हे व्यवसाय करणे सुलभ आणि सोईचे होण्यासाठी केंद्र शासनाने काही प्रकल्प अहवाल तयार केले आहेत. हे अहवाल “उद्यमी (https://www.udyami.org.in/project-reports)” पोर्टलवर ठेवण्यात आले आहेत. इच्छूक लाभार्थीस ज्या क्षेत्रात व्यवसाय सुरु करायचा असेल, तो या प्रकल्प अहवालांचा उपयोग, व्यवसाय सुरु करण्याआधी उपयोग करु शकतो. हे प्रकल्प अहवाल/व्यवसाय नियोजन अहवाल, तज्ज्ञांच्या सहकार्याने तयार करण्यात आले आहेत. उद्योग/व्यवसायाच्या मूलभूत बाबींचे ज्ञान मिळावे म्हणून प्रतिरुप किंवा मूळ रचनेतील (प्रोटोटाइप) प्रकल्प अहवालही बघता येतात. भांडवल उभारणीसाठी उपयुक्त ठरु शकतील, असे विस्तृत प्रकल्पसुध्दा उपलब्ध करुन दिले जातात.

उपलब्ध प्रकल्प

 या वेबपोर्टलवरील, इंडस्ट्री अशी संपर्कसाखळी किंवा बटन दिसते. ही बटन क्लिक केल्यावर १९ उद्योगक्षेत्राची यादी समोर येते. या यादितील हव्या त्या उद्योगक्षेत्रावर क्लिक केल्यास, त्या अंतर्गत येणारे व्यवसाय हे, “सिलेक्ट प्रोजेक्ट” असे नमूद असलेल्या खिडकी (विंडो)त दिसतात.

उदाहरणार्थ, “इंडस्ट्री” नमूद केलेल्या खिडकीतील, स्माल बिझिनेस मॉडेल (१० लाख रुपयांच्या मर्यादेत असणारे लघु उद्योग प्रारुप) यावर क्लिक केल्यावर, “सिलेक्ट प्रोजेक्ट,” या खिडकीत  (१) बूक बायंडिंग (पुस्तक बांधणी), (२)‍ बिन बॅग निर्मिती, (३) आदिवासी कलाकुसरीच्या वस्तू (ट्रायबल क्रॅफ्ट), (४) हॉकी स्टिक्स, (५) सॉफ्ट टॉइज, (६) टेरॉकोटा भांडी, (७) घुंगरु/ घंटी निर्मिती, (८) मूंज संमारंभाच्या सजावटीच्या वस्तू निर्मिती, (७) हाताने तयार करावयाचा गालीचा, (८) बासरी निर्मिती, (९) रेशीम गालीचा निर्मिती, (१०) चामडी पर्स, (११) ढोलक निर्मिती, (१२) गव्हाच्या दांडीपासून कलाकृती निर्मिती, (१३) ग्लास (काच) बल्ब शेल (कवच) , (१४) काचेची भांडी, (१५) काचेच्या बांगड्या, (१६) बांबू खूर्ची, (१७) बांबू तंतूकला साहित्य, (१८) केळीचे तंतू इत्यादी उद्योग निदर्शनास येतात.

सुरेश वांदिले

महिला उद्योजकांचे व्यासपीठ

महिला उद्योजकता (वुमेन्स आंत्रप्रिन्युरशीप प्लॅटफॉर्म) व्यासपीठ, ही योजना, निती आयोगामार्फत राबवली जाते. महिला उद्योजकांना सर्व प्रकारची माहिती  देण्यासाठी, या व्यासपीठाची निर्मिती करण्यात आली. उद्योगक्षेत्रातील महत्वाच्या व्यक्तींमार्फत या व्यासपीठाव्दारे उद्योजकीय कार्यशाळा आयोजित करुन, उद्योग/व्यवसायाविषयी प्रबोधन केले जाते. उद्योजकीय विकास व प्रशिक्षणासाठी हे व्यासपीठ उपयुक्त ठरते.

या व्यासपीठाव्दारे सहा मुख्य घटकांवर लक्ष केंद्रित केले जाते- (१) समुदाय आणि संपर्क साखळी (कम्‍युनिटी ॲण्ड नेटवर्किंग), (२) वित्त पुरवठा आणि वित्तीय साहाय्यता (फंडिंग ॲण्ड फायनांशिअल असिस्टन्स), (३) उबवण आणि प्रवेगक (इनक्युबेशन ॲण्ड ॲक्लिरेशन), (४) अनुपालन आणि करसाहाय्यता (कम्प्लॉयन्स ॲण्ड टॅक्स असिस्टन्स), (५) उद्योजकता कौशल्य आणि प्रेरकांचे मार्गदर्शक/सल्ला (आंत्रप्रिन्युर स्किलिंग  ॲण्ड मेंटॉरशीप), (६) विपणन साहाय्य (मार्केटिंग असिस्टन्स)

इच्छाशक्ती, ज्ञानशक्ती आणि कर्मशक्ती या तीन तत्वांवर ही योजना कार्यान्वित करण्यात आली आहे. या योजनेंतर्गत असलेले उपक्रम २०२२ साली सार्वजनिक, खाजगी, भागिदारी (पब्लिक प्रायव्हेट पार्टनरशीप) मध्ये रुपांतरीत झाले.

भारताच्या विविध प्रांतातील उद्योजकीय महत्वाकांक्षा असणाऱ्या महिलांना एकत्र आणणारे, हे पहिलेच पोर्टल ठरले आहे. या व्यासपीठाव्दारे महिला उद्योजकांना, नावीन्यपूर्ण संकल्पनांना प्रत्यक्ष साकारण्यासाठी आणि दीर्घ कालावधीच्या शास्वत स्वरुपाच्या व्यावसायिक व्युहनीतींचा विकास करण्यासाठी, सर्व प्रकारचे साहाय्य केले जाते. कॉर्पोरेट भागिदारी, अप्रेटिंसशीप (शिकावू उमेदवारी/ प्रशिक्षण)ची संधी उपलब्ध करुन दिली जाते. यशस्वी उद्योजकांचा प्रवास, यशकथा, अनुभवांची देवाणघेवाण केली जाते. त्याव्दारे नव्या उद्योजिकांना आणखी प्रेरणा मिळू शकते.

महिला उद्योजिका प्रेरक (वुमेन आंत्रप्रिन्युरशीप मेंटॉरशीप प्लॅटफॉर्म) व्यासपीठांव्दारे मार्गदर्शक, प्रेरक आणि महिला उद्योजकांना एकत्र आणले जाते. त्याव्दारे सुरक्षित आणि सर्वसमावेशक उद्योजकीय पर्यावरणाची निर्मिती केली जाते. चार पध्दतीच्या प्रेरकांची सुविधा यामुळे उपलब्ध होते. यामध्ये व्यक्तीगत मार्गदर्शन, संस्थात्मक मार्गदर्शन, आदिंचा समावेश आहे.

महिला उद्योजकांच्या गरजा आणि पसंती लक्षात घेऊन हे मार्गदर्शन दिले जाते. या व्यासपीठामुळे लाभार्थ्यांना, अनेक प्रेरकांची संसाधने आणि संधीचा लाभ घेता येतो. प्रेरक आणि लाभार्थ्यांमध्ये प्रभावीपणे संवादसेतू निर्माण व्हावा म्हणून कृत्रिम प्रज्ञा, मशिन लर्निंग (यंत्र अध्ययन) तंत्रज्ञानाचा उपयोग केला जातो. त्यामुळे लाभार्थ्यांच्या विशिष्ट गरजांचे समाधान प्रभावीपणे शक्य होते.

इच्छूक महिला उद्योजकांना सुलभतेने, प्रेरक/मार्गदर्शन  कार्यक्रमाचा लाभ घेता येतो. या व्यासपीठाव्दारे बहुवीध क्षेत्रांसाठी मार्गदर्शन केले जाते. यामध्ये वित्त पुरवठा, बाजार संपर्क साखळी, प्रशिक्षण आणि कौशल्य निर्मिती, इनक्युबेशन, ॲक्लिरेशन आणि व्यवसाय विकास सेवा, आदिंचा समावेश आहे. कृत्रिम प्रज्ञा आणि मशिन अध्ययन तंत्राचा वापर, प्रेरक आणि लाभार्थ्यांसोबत समान उद्योजक अनुभव आणि तज्‍ज्ञतेचा लाभ देण्यासाठी केला जातो. त्याव्दारे लाभार्थ्याचे प्रोफाइल (व्यक्तिगत कार्याविषयी माहिती), उद्दिष्‍ट्ये, आवडनिवड यांचे विश्लेषण केले जाते. या व्यासपीठावरील माहिती गोपनीय आणि सुरक्षित ठेवली जाते. लाभार्थ्याने, माहिती खुली  केल्याशिवाय ती कुणालाही बघता येत नाही. हे व्यासपीठ प्रेरक आणि लाथार्थ्यांसाठी निशुल्क असते.

संपर्क- संकेतस्थळ-wep.gov.in,ईमेल- wep@wepindia.org

०००

कृषी क्षेत्रातील स्टार्टअप

ॲग्रीक्लिनिक्स आणि ॲग्रीबिझिनेस सेंटर, ही एक स्टार्टअप योजना असून, नॅशनल बँक ऑफ ॲग्रिकल्चर ॲण्ड रुरल डेव्हलमेंट (नाबार्ड) मार्फत राबवली जाते. या योजनेंतर्गत वित्तीय साहाय्यता, कौशल्य विकास, प्रशिक्षण उद्योजकता विकास, यासाठी साहाय्य केले जाते. नाबार्ड आणि मॅनेज (नॅशनल इंस्टिट्यूट ऑफ ॲग्रिकल्चरल एक्सटेंशन मॅनेजमेंट) या संस्थांच्या सहकार्याने, केंद्रिय कृषीकल्याण मंत्रालयामार्फत ही योजना राबवली जाते. कृषी पदवीधरांच्या तज्‍ज्ञतेचा उपयोग करण्याच्या अनुषंगाने ही योजना कार्यान्वित करण्यात आली आहे. त्याअनुषंगाने फलोत्पादन, वानिकी, दुग्धव्यवसाय, मत्सव्यवसाय, कुक्कुटपालन, पशुवैद्यकीय, रेशीमउद्योग या क्षेत्रातील स्टार्टअप्सना प्रोत्साहन दिले जाते.

या क्षेत्रासाठी आवश्यक असणारे प्रशिक्षण पूर्ण केलेले उमेदवार, उद्योग/व्यवसायासाठी असलेल्या खास स्टार्टअप कर्जासाठी अर्ज करु शकतात. या योजनेंतर्गत लाभार्थ्यांना किंवा इच्छूक कृषी पदवीधारकांना, कृषी व्यवसायकेंद्र किंवा कृषी क्लिनिक सुरु करण्यासाठी आवश्यक असणारे ४५ दिवसांचे मोफत प्रशिक्षण दिले जाते. या प्रशिक्षणात उद्योजकता, व्यवसाय व्यवस्थापन, कौशल्य विकास या विषय घटकांचा समावेश करण्यात आला आहे.

व्यक्तिगत प्रकल्पासाठी २० लाख रुपयांपर्यंत साहाय्य दिले जाते. समूह प्रकल्पसाठी १ कोटी रुपयांचे साहाय्य दिले जाते. कर्ज परतफेडीचा कालावधी पाच ते दहा वर्षांचा आहे. अधिस्थगन कालावधी दोन वर्षाचा आहे.

संपर्क संकेतस्थळ- https://wep.gov.in/ciiyi-schemes-details

प्रधानमंत्री रोजगार निर्मिती योजना –

ही योजना, सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योजकता मंत्रालयामार्फत नियंत्रित केली जाते. राज्य स्तरावर खादी ग्रामोद्योग विभाग, जिल्हा उद्योग केंद्रांमार्फत राबवली जाते. या योजनेंतर्गत सूक्ष्म उद्योजकता घटक स्थापन्यासाठी, निर्मिती क्षेत्रासाठी कमाल अर्थसाहाय्य ५० लाख रुपये आहे. सेवा आणि व्यवसाय घटकांसाठी कमाल साहाय्य २० लाख रुपये आहे. प्रकल्प खर्चावर आधारित अनुदान दिले जाते. याचे दर ग्रामीण भागासाठी ३५ टक्के आणि नागरी भागासाठी २५ टक्के आहे. हा लाभ महिला, अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती, इतर मागास वर्ग, अल्पसंख्याक संवर्ग , दिव्यांग, माजी सैनिक, तृतीय पंथी, आकांक्षित जिल्हे यांना दिला जातो. या संवर्गातील लाभार्थ्यांना केवळ ५ टक्के रक्कम स्वत:चा हिस्सा म्हणून भरावा लागतो. खुल्या संवर्गातील व्यक्तींना नागरी भागात १५ टक्के आणि ग्रामीण भागात २५ टक्के अनुदान दिले जाते. लाभार्थ्यांचा हिस्सा १० टक्के असावा लागतो. लाभार्थ्याचे वय किमान १८ वर्षे असावे. निर्मिती क्षेत्रातील उद्योग/व्यवसाय स्थापन्यासाठी १० लाख रुपयांपेक्षा अधिक प्रकल्प खर्च आणि सेवा क्षेत्रासाठी किमान ५ लाख रुपये प्रकल्प खर्चापेक्षा अधिक असल्यास किमान ८ वी उत्तीर्ण आवश्यक. इच्छुकांना कर्ज अनुदानासाठी अर्ज, (http://www.kviconline.gov.in/pmegpeportal/jsp/pmegponline.jsp)या पोर्टलवर जाऊन करावा लागतो.  https://www.kviconline.gov.in/ या  संकेतस्थळावर या  योजनेची विस्तृत माहिती उपलब्ध करुन देण्यात आली आहे. व्यक्तीश: या योजनेसाठी अर्ज जिल्हा उद्योग केंद्रात देता येतो. अर्ज मराठीत देण्याची सुविधा आहे.

सुविधा आणि संधी

प्रधानमंत्री रोजगार निर्मिती योजनेंतर्गत विविध प्रकारचे व्यवसाय सुरु करण्यासाठी कर्ज स्वरुपातील साहाय्य केले जाते. हे व्यवसाय करणे सुलभ आणि सोईचे होण्यासाठी केंद्र शासनाने काही प्रकल्प अहवाल तयार केले आहेत. हे अहवाल “उद्यमी (https://www.udyami.org.in/project-reports)” पोर्टलवर ठेवण्यात आले आहेत. इच्छूक लाभार्थीस ज्या क्षेत्रात व्यवसाय सुरु करायचा असेल, तो या प्रकल्प अहवालांचा उपयोग, व्यवसाय सुरु करण्याआधी उपयोग करु शकतो. हे प्रकल्प अहवाल/व्यवसाय नियोजन अहवाल, तज्ज्ञांच्या सहकार्याने तयार करण्यात आले आहेत. उद्योग/व्यवसायाच्या मूलभूत बाबींचे ज्ञान मिळावे म्हणून प्रतिरुप किंवा मूळ रचनेतील (प्रोटोटाइप) प्रकल्प अहवालही बघता येतात. भांडवल उभारणीसाठी उपयुक्त ठरु शकतील, असे विस्तृत प्रकल्पसुध्दा उपलब्ध करुन दिले जातात.

उपलब्ध प्रकल्प

 या वेबपोर्टलवरील, इंडस्ट्री अशी संपर्कसाखळी किंवा बटन दिसते. ही बटन क्लिक केल्यावर १९ उद्योगक्षेत्राची यादी समोर येते. या यादितील हव्या त्या उद्योगक्षेत्रावर क्लिक केल्यास, त्या अंतर्गत येणारे व्यवसाय हे, “सिलेक्ट प्रोजेक्ट” असे नमूद असलेल्या खिडकी (विंडो)त दिसतात.

उदाहरणार्थ, “इंडस्ट्री” नमूद केलेल्या खिडकीतील, स्माल बिझिनेस मॉडेल (१० लाख रुपयांच्या मर्यादेत असणारे लघु उद्योग प्रारुप) यावर क्लिक केल्यावर, “सिलेक्ट प्रोजेक्ट,” या खिडकीत  (१) बूक बायंडिंग (पुस्तक बांधणी), (२)‍ बिन बॅग निर्मिती, (३) आदिवासी कलाकुसरीच्या वस्तू (ट्रायबल क्रॅफ्ट), (४) हॉकी स्टिक्स, (५) सॉफ्ट टॉइज, (६) टेरॉकोटा भांडी, (७) घुंगरु/ घंटी निर्मिती, (८) मूंज संमारंभाच्या सजावटीच्या वस्तू निर्मिती, (७) हाताने तयार करावयाचा गालीचा, (८) बासरी निर्मिती, (९) रेशीम गालीचा निर्मिती, (१०) चामडी पर्स, (११) ढोलक निर्मिती, (१२) गव्हाच्या दांडीपासून कलाकृती निर्मिती, (१३) ग्लास (काच) बल्ब शेल (कवच) , (१४) काचेची भांडी, (१५) काचेच्या बांगड्या, (१६) बांबू खूर्ची, (१७) बांबू तंतूकला साहित्य, (१८) केळीचे तंतू इत्यादी उद्योग निदर्शनास येतात.

सुरेश वांदिले