भूताचे झाड {भाग दोन}
पूर्वसूत्र
ताडोबा जंगल सफारी सुरु असतान वाहनचालकाने एका भूताच्या झाडाजवळ गाडी गचकन थांबवली. ओबडधोबड रस्त्यामुळे धक्के बसतच गाडी भूताच्या झाडाच्या बुंध्याजवळ थांबली. अंधाऱ्या प्रकाशात ५० फुटाहून उंच असलेलं ते झाड आणि त्याच्या फांद्या गाडीवर लोंबकळायला लागल्या. ….पुढे…
भूताचे लांब लांब हात आता आपल्याला घेऊनच जाणार अशी पक्की भीती वाटून रविने डोळे मिटले. आईबाबा सुध्दा मनातून जरा टरकलेच होते. त्यांची ही अवस्था बघून गाईड खाली उतरुन एका फांदीला लोंबकळला. तो फांदीला धरुन झुलू लागला.
अरे वा, अरे वा. भूताचे झाडे खेळू सुध्दा देतं म्हणायचं…रवी मनात म्हणाला. गाईडने झोका थांबवला.
रविजवळ येऊन म्हणाला, तुला झोका घ्यायचाय काय ?
न न न नको, या भूताने मला गिळले तर.
अरे, मग मला तर नाही गिळले ना त्याने…
तुला भीती नाही का वाटली.
झाडांची कशाला भीती वाटायला पाहिजे. झाडं आपले मित्र असतात.
पण मला भीती वाटते .
अरे मी आहे ना सोबत..
अखेर हो नाही करत रवीने गाईडसोबत एका फांदिला पकडलं. गाईडने झुला घ्यायला सुरुवात केला. प्रारंभी भ्यालेल्या रविला गंमत वाटली. त्याची भीती कुठल्या कुठे पळाली.
०००००
गाईडने जी काही माहिती भूताच्या झाडाबद्दल दिली होती,त्यावरुन हे भूताचं झाड जंगलाचं रक्षणच करत असलं पाहिजे, असं रविला वाटलं. तसं त्याने गाईडला बोलून दाखवलं.
गाईडने रविच्या म्हणण्यास होकार दिला.जंगलात कुणी अनाहुतपणे शिरला आणि त्याने काही झाडांना तोडायला सुरुवात केली तर असं अचानक समोर येणारं हे झाड बघून त्या दुष्ट व्यक्तिच्या मनात धडक बसू शकते. कधी कधी या झाडावर बिबटयाही बसतो. तो अशा व्यक्तींवर हल्ला करु शकतो. असं काहीसं तो गाईड सांगत असतानाच रविने मनात एक गोष्ट तयार केली. ती तयार झाल्यावर त्याने आई- बाबा आणि गाईड -ड्रायव्हरला सांगितली..
०००००
ही गोष्ट आहे खूप जुनी. ताडोबाचं जंगल तेव्हा आजच्यापेक्षा खूप घनदाट होतं. तिथे वाघांसोबत असंख्य पशु-पक्षी राहत असत. समृध्द वनसंपत्ती आणि वन्यजीवांमुळे ताडोबाचं जंगल सर्वांना आकर्षित करत असे. ताडोबा हा या जंगलाचा देव. त्याच्या नावावरुनच जंगलाचं नाव ताडोबा पडलं.
ताडोबा देवाचं आपल्या या जंगलावर खूप प्रेम होतं. तो जंगलात कोणतीही शिकार होऊ देत नसे. वृक्षांची तोड होऊ देत नसे. त्यामुळे ताडोबाचं जंगल वर्षानुवर्षे वन्यप्राणी आणि वृक्षराजींसाठी स्वर्ग आणि नंदनवनच ठरलं. पण म्हणतात ना, प्रत्येक चांगल्या गोष्टीला कुणाची तरी नजर लागते. तसच ताडोबा जंगलाचं झालं.
ताडोबा देवाचं हे साम्राज्य ताब्यात घेण्यासाठी इकिटवा नावाच्या राक्षसानं हल्ला केला. ताडोबा देवानं त्याच्याशी फार संघर्ष केला. पण या संघर्षात ताडोबा देवाचा पराभव झाला. ताडोबा देव पराभूत झाला तरी त्याच्या जवळची दैवी शक्ती तशीच होती. त्याने इकिटवा राक्षसाला शाप दिला की, ज्या दुष्ट हेतुने, तू या जंगलावर ताबा मिळवणार आहेस, तो हेतू कधीच साध्य होणार नाही. तू या जंगलातच एका ओबडधोबड झाडाच्या रुपात अडकून पडशील. या अक्राळविक्राळ ओबडधोबड झाडाची भीती वाटून कोणीही या जंगलात शिकार करण्यास धजावणार नाही. येथील पशुपक्ष्यांची हत्या करु शकणार नाही.
हा हा हा, असं तो राक्षस गडगडाट करत हसला. त्याला काहीतरी म्हणायचं होतं. पण ताडोबा देवाच्या शापानं त्या राक्षसाचं रुपांतर झाडात झालं. ते झाड म्हणजेच हे भूताचे झाड .तेव्हापासून ताडोबा जंगलाचं रक्षण करत असावं.
कशी काय वाटली गोष्ट, रवीनं गाईडला विचारलं. आईबाबांना ही कल्पनेतील गोष्ट झक्कास वाटली. सध्याच्या काळातही हे झाड ताडोबातील जंगलाचं थोडं कां होईना नक्कीच रक्षण करत असतं, हे गाईडला ठाऊक होतं . त्यामुळे त्याला रवीची गोष्ट पटली.
तो रविला म्हणाला, या झाडाच्या भीतीदायक आकृतीमुळे एकटं-दुकटं जंगलात फिरणं शक्य होत नाही. झाडावर अनेकदा बिबट्या आणि अस्वल सारखे प्राणी चढून बसतात. हे झाड बऱ्याच पक्ष्यांना निवाऱ्यासाठी आकर्षित करतं . हे पक्षीही सावध होऊन हाकारे देऊ शकतात.
जंगलात जसजशी गाडी पुढे जाऊ लागली, अनेक भुताची झाडं समोरुन गेल्यानं रविची भीती पूर्णच निघून गेली होती. सूर्य उगवला होता. सूर्याच्या प्रकाशात ते झाड आणखीच चमचम करत होते. इतर हिरव्यागार झाडांच्या गर्दित हे चमचमणारं झाड, त्याचं वेगळेपण ठसठशितपणे सिध्द करत होतं.
ऋतूप्रमाणे या झाडाचा रंग बदलतो असं गाईडनं सांगितलं. कधी गुलाबी तर कधी हिरवा तर कधी राखाडी रंग या झाडाला मिळतो. झाडाच्या सालिपासून जे द्रव किंवा चिक्की निघते त्याचा उपयोग जखम दुरुस्ती करण्यासाठी होतो. दाढ किंवा दात दुखीमुळे होणाऱ्या वेदना दूरकरण्यासाठीही याचा उपयोग होतो. काही अन्न पदार्थात याच्या चिक्कीचा वापर केला जातो. इतरही अनेक उपयोग होतात. या झाडाची पाने लवकरच गळत असल्याने सहा- सहा महिने हे झाड बोडखेच असतं, म्हणजे केवळ त्याचे खोड आणि इतस्त: वाढलेल्या फांद्या दिसतात. बंदुकीच्या गोळयांमध्येही याचे द्रव किंवा चिक्की वापरली जाते अशी माहिती गाईडने दिली.
दोन – तीन तासाच्या रपेटीमध्ये तीस ते चाळीस भुताची झाडं रवी आणि आईबाबांनी बघितली. काही बुटकी होती तर काही खूप उंच होती. हिरव्यागार जंगलात ही झाडं त्याच्या रंगामुळे व असंख्य मुळया आणि फांद्यामुळे अंगावरच येत होती.
जसजसा प्रकाश वाढत गेला, तसं या झाडाभोवतीचं गडद असलेलं रहस्यमय वातावरण आपोआपाच दूर होत गेलं. इतर झाडांना दडपून टाकण्याचा भास देणारी ही झाडं इतर झाडांसोबत मैत्री करुनच उभी आहेत, असं रविला वाटलं. छोट्या वृक्षांसाठी हे झाड संरक्षकाचं किंवा मोठ्या भावासारखीच असावित, असही त्याला वाटलं. भीतीदायक वाटणारी ही झाडं आता रविला प्रेमळ आजोबांसारखी वाटू लागली.
काय राव उगाचच भीता मला. माझ्याजवळ या. बसा. बघा. फांदीवर लटका. झुला घ्या. घाबरत नसाल तर माझ्यावर चढा. फुले बघा. वास घ्या. फांद्याखाली येऊन, इकडे-तिकडे बघून सेल्फी काढता आली तर काढून घ्या, असं हे भूताचं झाड
म्हणत असावं असं रविला वाटलं. त्याने ही कल्पना आई- बाबास सांगितली. गाईडला सांगितली. तो हसला.
खरतर ताडोबाच्या जंगलात गाडीखाली उतरता येत नाही. पण सभोवताली काही हालचाल दिसत नाही, हे बघून गाईडने हळूच त्यांच्यासोबत भूताच्या झाडाजवळ सेल्फी काढून घेतली.
००००