ठोंब्या

ठोंब्या

बाबांनी एके दिवशी खेळणं आणलं. माझ्याकडे देत त्याने विचारलं, कसं आहे ?

कसं आहे, म्हणजे काय राव. मला कळेना की, याचं उत्तर काय द्यावं
बरं. मी चूप. ते बघून बाबाने परत विचारलं,

कसं आहे रे खेळणं, ठोंब्या.

आँ ,हे ठोंब्या काय बरं बाबा?  असं विचारताच बाबाने सुध्दा आँ केला.

माझाही आँ नि त्याचाही आँ. आहे की नाही गंमत. बाबाने ठोंब्या म्हणजे काय ते
सांगितलच नाही. कदाचित ते त्यालाही ठाऊक नसावं. मी मनात म्हणालो. त्याने माझ्या
प्रश्नाचं उत्तर दिलं नव्हतं. पण मला तर उत्तर द्यावं लागणारच होतं ना.

बाबाचा प्रश्न असा होता की, त्याने आणलेलं खेळणं कसं आहे ? खेळण्यासारखं खेळणं
असतं की. त्यात काय नवं बरं. पण त्याने असं विचारलं, याचा अर्थ हे खेळणं काहीतरी
वेगळं असणार. हे वेगळंपणच त्याला माझ्याकडून ऐकून घ्यायचं असेल कदाचित.

मग मी त्या खेळण्याचा डबा उघडला. त्यात होता एक बॅटिरवर चालणारा यंत्रमानव.
काळं, पिवळं, लाल, हिरव्या रंगांच्या बटन असलेला.

बाबा म्हणला, बटन दाब.

त्याने काय होईल ? बाबा जसं सांगत होता तसं न करता, त्याला मी पुन्हा  प्रश्न विचारला.

अरे, प्रश्न नंतर विचार. आधी बटन तर दाब ना.

अरे, तो विचारतोय तर सांग ना. सोफ्यावर बसून कोणती
तरी पालेभाजी तोडत असणारी आजी म्हणाली. आता बाबाचा नाइलाज होता. मला हसू येत होतं.
ते कसं तरी दाबलं.

बाबा माझ्याकडे, जरा म्हणा किंवा किंचितसा रागाने बघत, मला सांगू लागला की, या
यंत्रमानवाचं पिवळं बटन दाबलं की तो नमस्कार करणार. काळं दाबलं तर स्वत:भोवती
गिरकी घेणार. लाल दाबलं की गाणं म्हणणार. हिरवं दाबलं की उड्या मारणार. आहे ना
गंमत.

खरच की बाबा, गंमतच आहे. सारा काही बटनाचा खेळ म्हणायचा. हा कसा काय खेळ असू
शकतो बाबा ? खेळण्यासोबत मला खेळता आलं पाहिजे की नाही
?

आँ. बाबाने पुन्हा आँ केला. तो बघून मला वाटलं की काय
करावं, आँ की बाँ.

अरे, तू कसले कसले प्रश्न विचारतोस.

मग काय झालं. दे ना उत्तर त्याचं. आजी पुन्हा बोलली. बाबा पुन्हा निरुत्तर. बाबा काय सांगतोय याकडे मी कान
टवकारले.

तो म्हणाला, बटन दाबणं, हा सुध्दा खेळच नाही का राज्या.

माझ्या लक्षात आलं की, बाबाला माझ्या प्रश्नाचं उत्तर माहीत नाही किंवा
त्याला ते द्यायचच नाही. तेव्हा त्याची 
अधिक परीक्षा नको म्हणून मी पिवळ्या बटनावर बोट ठेवलं. यंत्रमानवानं हालचाल
करावी की नाही, पण तो ढिम्म. मग मी एकेककरुन सगळ्या बटना दाबून बघितल्या.
यंत्रमानव साहेबांची समाधी काही भंग पावेना.

आता रे बाबा. असं म्हणत मी बाबाकडे बघितलं.

आता काय?  त्यानेच मला उलट प्रश्न केला.

अरे, त्याला काय विचारतोस. तूच सांगना. बटन दाबल्यावर हे खेळणं हलत कां नाही
की, डुलत कां नाही.

मी काय सांगणार आई.

मग खेळणं आणताना नीट कां बरं बघितलं नाहीस?
आता गेला की नाही पोराचा उत्साह पाण्यात. वर मोठ्याने विचारतोस त्याला खेळणं कसं आहे म्हणून. असा कसा रे ठोंब्या तू.

आँ. मी आणि बाबाच्या तोंडातून एकाच वेळी आँ बाहेर पडला. त्याने माझ्याकडे अन् मी त्याच्याकडे चमकून बघितले.

आजी तोंडावर पदर घेऊन हसू दाबू लागली.

०००

बाबाने मोठ्या उत्साहानं आणलेल्या खेळण्याचा असा विचका झाल्यानं तो नाराज
झाला. त्याने काही दिवसांनी पुन्हा एक नवं खेळण आणलं. ते होतं उडणारं हेलिकॉप्टर. त्याला
किल्ली दिली की बस्स ते उडणारं, असं त्याने मोठ्या उत्साहानं सांगितलं.

व्यवस्थित बघून आणलास ना रे बाबा, नाही तर त्या यंत्रमानवासारखं फुस्स
व्हायचं. आजी हसत म्हणाली.

अगं आई, यावेळेस मी नीट खात्री करुनच हे खेळणं आणलं आहे.

वा वा. मग जरा उडवून दाखव बघू हे हेलिकॉप्टर, आजी म्हणाली.

बाबाने डब्यातून हेलिकॉप्टर काढलं. त्याला किल्ली लावून फिरवायला सुरुवात
केली. त्या किल्लीवर जरा किंचित दबाव वाढला असावा. त्यामुळे ती किल्ली तुटली.
हेलिकॉप्टर उडू शकलं नाही.

असा कसा रे तू. आजी बाबाला म्हणाली.

आता काय बोलावं ते काही मला कळेना.

बाबा तर हिरमुसलाच होऊन गेला. रागारागाने हेलिकॉप्टर उचलून आतल्या खोलित
निघून गेला.

०००

हेलिकॉप्टरची चाबी तुटल्याने ते उडू शकले नाही. तेव्हा बाबाने काही दिवसांनी
रुळावरुन धावणारी आगगाडी  आणली. मला आणि
आजीस मोठ्या उत्साहानं सांगितलं. त्याने रुळ लावला. रुळावर गाडी ठेवली. गाडी सेलवर
चालणारी होती. त्याने बटन दाबलं नि गाडी सुरु झाली. आनंदानं त्याचा चेहरा उजळून
निघाला. मला अगदीच किंचित बरं वाटलं. कारण गाडीचं खेळणं बाबानं आणावं असं मला
वाटलं नव्हतं. तसं त्याला सांगितलही नव्हतं. त्याने स्वत:हूनच गाडी आणली होती.
यावेळी आपण काही बोलायचं नाही की कोणताही प्रश्न विचारायचा नाही, असंच मी ठरवलं
होतं. गाडी सुरु झाल्यानं आजीही आनंदली. ती बाबांना शाब्बास, असं म्हणाली. पण हा
आनंद काही क्षणच टिकला. कारण गाडी रुळावरुन धावण्याऐवजी रुळाच्या बाहेर पडून
लगतच्या भिंतीला जाऊन धडकली.

बाबानं कपाळाला हात मारुन घेतला.

अरेरे, आजी म्हणाली.

०००

बाबा, अशी खेळणी आणतोच कशाला असं मला नेहमीच वाटत आलय. त्याने माझ्याशी
खेळावं. बोलावं. गप्पा माराव्या. गोष्टी सांगाव्या. फिरायला न्यावं. पुस्तकं वाचून
दाखवावं असं काही काही मला वाटतं. मी त्याला बोललो सुध्दा अनेकदा. आजीही सांगायची
त्याला तसं. पण बाबा मात्र वेळ नाही, खूप काम आहे. हे सादरीकरण करायचं आहे. ते
करायचं आहे असचं सांगतो, दरवेळेस. त्यामुळे तोंडदेखलं बोलणं व्हायचं त्याचं नि
माझं. याची भरपाई तो असा वेगवेगळी खेळणी आणून करायचा. त्या खेळण्यांची मग अशा गमती
जमती व्हायच्या. भारी भारी किमतीची खेळणी वायाच जायची.

यंत्रमानव आणि हेलिकॉप्टर गेले बाराच्या भावात नि रेलगाडीचही फुस्सचं झालं..

अरेरे, मलाही आजी सारखचं म्हणावं वाटलं.

सुरेश वांदिले