परवा तेजोमयीने घरी हट्टच धरला. तिला ताकापुरती असलेली आजी हवी होती. पाहिजे म्हणजे पाहिजे, तिने निक्षूण सांगितलं. तिच्या या मागणिनं बाबा चक्रावले. आई रागावली.
अशी काही आजी नसते, असं आईने तेजोमयीस सांगून बघितलं. अलेक्झांडरने या वादाच्या वेळी आई-बाबा आणि तेजोमयी अशा तिघांकडे आळीपाळीनं बघितलं. मात्र कुणीही त्याला प्रतिसाद दिला नाही. तेव्हा प्रकरण गंभीर असल्याचं त्याच्या लक्षात आलं. अशावेळी लुडबडू बरी नसते, असं शहाणपण त्याच्याकडे असल्याने तो गॅलरीत जाऊन झोपला. खरेतर तो जागाच होता. आत काय चाललय याकडे त्याचे कान लक्ष ठेऊन होते.
बाबांनी पुन्हा एकदा तिला समजावलं की अशी ताकापुरती आजीबिजी नसते म्हणून..
समजा अशी आजी मीच तुम्हाला दाखवली तर काय द्याल? तेजामयीने बाबांना थेट विचारलं.
“आँ!”
“काहीबाही काय बोलतेस तेजो तू, अशी आजी कुठून शोधणार?”आईनं विचारलं.
“आई बरोबर बोलतेय. कुठे शोधणार तू अशा आजीला?बाबांनी विचारलं.
“ते मी माझं ठरवणार.मी अशी आजी दाखवली तर मला काय द्याल.”तेजोमयीने पुन्हा विचारलं.
“भलताच हट्ट कशापायी करतेस”,आई नाराजीचा सूर लावत म्हणाली.
“मी कुठे हट्ट करतेय?” “ताकापुरती आजी पाहिजेचा हट्ट मी मागे घेतला की नाही? आता मीच तुम्हाला अशी आजी दाखवते म्हणते तर त्यात कसला आलाय हट्ट!”
“बरं बरं तू अशी आजी दाखव,तुला पाहिजे ते देऊ.” बाबा म्हणाले.
काहीतरी देऊ असं अलेक्झांडरच्या कानावर पडल्याने तो गॅलरीतून बाबाजवळ आला.त्यांच्याकडे बघू लागला. मला काय मिळणार, असे भाव त्याच्या डोळयात होते.
त्याला जवळ घेत, बाबांनी हळूवार त्याचे कान उपटले.”असं चोरुन लपून ऐकणं बरं नव्हे,” हे त्यांनी अलेक्झांडरला सांगितलं. अलेक्झांडर चटदिशी आईकडे गेला. आईने त्याला लाडाने कुरवाळलं. बाबांकडे रागानं बघितलं. त्याचे कान ओढल्याचं आईला आवडलं नव्हतं.
“तुमच्या लाडामुळेच दोघेही हट्टी झालेत.” बाबा, त्रासिकपणे आईला म्हणाले.
“हे बघा, एकतर ठोंब्याने काहीही हट्ट धरला नाही.दुसरं म्हणजे तेजोचा हट्ट तुम्ही पूर्ण करताहात, मी नाही. ताकापुरती आजी दाखवते म्हणाली ती, तर तुम्ही हो म्हणालात नि त्यासाठी तिला हवं ते देण्याचं कबूलही केलं.”
“अरे, तुम्ही भांडता कशाला?तेजोमयी म्हणाली. अलेक्झांडरनेही मान हलवली.
“बरं बाई, ज्या ताकापुरत्या आजीवरुन भांडणापर्यंत प्रकरण आलं, त्यातली आजी दाखवूनच दे ना. म्हणजे मग संपलेच सारं.”बाबा म्हणाले.
तेवढ्यात घरकामासाठी असणारी आजी आल्याने, हा विषय तेजोमयीनं थांबवला.आज आल्याआल्या आईने आजीला चहा दिला. काहीतरी खायलाही दिलं. नेहमीपेक्षा अतिशय गोड, ती बोलत होती.
भांड्यांच्या व्यतिरिक्त ज्या दिवशी आजीकडून काही जादा काम करुन घ्यायचं असेल त्याच दिवशी आई अशी वागायची. हे तेजोयमीच्या लक्षात आलं होतं. एरव्ही क्वचितच ती आजीला चहा देत असे. आजीच्या भांडे घासण्यालाही नाव-बोटं ठेवायची. हे डाग निघाले नाही, ते भांडं स्वच्छ झालं नाही. पावडरच राहिली. शितच चिटकून आहेत. तेलकटपणा गेला नाही, अशी कटकट करत राहायची. मात्र जेव्हा जादाचे काम करुन घ्यायचं असेल तेव्हा मात्र आई प्रेमळ मूर्तीच व्हायची. एकदोनदा तिने आईला, आजीशी नेहमीच म्हणजे दररोजच प्रेमाने कां वागत नाही, दररोज चहा कां देत नाही?असं विचारलं तेव्हा, “तू अजून लहान आहेस, तुला यातलं कळणार नाही,” असं बोलून आईने तेजामयीस गप्प बसवलं.
तेजोयमीने आजी प्रकरणाकडे दुर्लक्ष करायचं ठरवलं असतानाच, तिच्या वाचनात ताकापुरती आजीचा संदर्भ आला. तिने त्याचा अर्थ शोधून काढला. आपल्या घरकामासाठी येणारी आजीच हीच ताकापुरती आजी असल्याचं तिच्या लक्षात आलं. तेव्हाच तिने आईची चूक लक्षात आणून देण्याचं ठरवलं. त्यातूनच तिने आधी ताकापुरती आजी दाखण्याचा हट्ट धरला. मग स्वत:च अशी आजी दाखवण्याची तयारी दर्शवली.
आज नेहमीच्या कामासोबतच आजीकडून गोड बोलून आईने बरीच कामे करुन घेतली. आजी गेल्याबरोबर तेजोमयी बाबांजवळ जाऊन म्हणाली. आपल्या घरी जी कामवाली आजी येतेना तीच ताकापुरती आजी आहे बाबा.
“आँ!”बाबा आणि आई एकाच वेळेला म्हणाले.
“सांगू का बाबा कसं ते!”
“हो हो सांग ना.”बाबा म्हणाले.
तेजोमयी बाबांजवळ जाऊन बसली. तिने अलेक्झांडरलाही जवळ बोलावलं. “तूसुध्दा ऐक रे.” असं त्याला म्हणाली.
“आणि मी?”आईने विचारलं.
“तुला ऐकायचं असेल तर ऐक, पण उगाच माझ्यावर ओरडू नकोस.”तेजोमयी आईकडे बघत म्हणाली.
“अगं शहाणे,सांग की.”
“हे बघा बाबा, आज कामवाल्या आजीला आईने चहा दिला.नाश्ता दिला.तिच्याशी गोडगोड बोलली.”
“मग?”
“अहो ती, असं नेहमी करत नाही ना!”
“म्हणजे तू माझी हेरगिरी करतेस कां गं?”आई रागावून म्हणाली.
“अगं तसं नाही.पण जाता येता ते दिसतं ना. तुला जेव्हा भांड्याशिवाय वेगळी कामं करुन घ्यायची असतात तेव्हाच तू आजीशी इतकी छान वागते. एरव्ही तुझं वागणं कोरडं असतं.”
“खरं की काय?” बाबांनी आईला विचारलं.
“अहो, हिच्याकडे काही लक्ष देऊ नका.व्यवहाराचा भाग आहे तो.तिला नाही कळायचं ते.”
“अगं, पण काम असेल तेव्हा चांगलं वागायचं आणि एरव्ही नाही.याला काय अर्थ! हा कसला व्यवहार!तेजोमयीनं विचारलं.
“अच्छा तर अशी भानगड आहे, म्हणायची ताकापुरत्या आजीची!”बाबा हसत म्हणाले.
“म्हणायचं काय तुम्हाला?आई नाराजीनं म्हणाली.
“अहो, सोप्प आहे,काम असेल तर गोड बोला नाही तर हाटहूट करा.म्हणजे एखाद्याकडून ताक हवं असेल तरच चांगलं वागा, असा त्याचा अर्थ!तुम्ही आपल्या घरी येणाऱ्या कामवाल्या आजीला ताकापुरतीच करुन टाकलं.तेजोच्या बरोबर लक्षात आलं ते.”
“चुकलं कां माझं काही?तेजोमयींन विचारलं.
“नाही गं छबडे.मला वाटलं होतं मी वागतेय ते बरोबरच आहे.पण तू माझे डोळे उघडले. आपल्या घरी येणारी कामवाली आजी यापुढे कधीही तुला ताकापुरती वाटणार नाही.”आई तेजोमयीला जवळ घेत म्हणाली. तेजोमयीच्या चेहऱ्यावर हसू आलं.बाबा तिला शाब्बास म्हणाले. अलेक्झांडरनेही आपला आनंद शेपूट हलवून व्यक्त केला.
०००