सोसायटीची स्वच्छता करणारी बाई काही कारणांमुळे दोन दिवस आली नाही. त्यामुळे प्रत्येक मजल्यावरचा कचरा तसाच राहू लागला. तेजोमयीच्या बाबांनी सोसायटीच्या सचिवांना सांगितलं. मात्र, बाईच नाही आल्यावर ते तरी काय करणार? आपण इतका मोठा देखभाल खर्च देतो, त्याचा काय उपयोग? आई त्राग्याने म्हणाली.
तेजोमयी राहत असणाऱ्या माळयावर चार सदनिका होत्या. या सर्व सदनिकांतील दोन दिवसांचा कचरा तसाच दरवाज्याबाहेर पडून राहिल्याने दुर्गंधी सुटली. त्यामुळे आईची चिडचिड वाढली. या चिडिचिडीतून तिने सोसायटीच्या सचिवांना तिच्या पठडीतल्या शिव्या दिल्या. यात अलेक्झांडरचा काहीही दोष नसताना त्यालाही आईच्या शिव्याचा प्रसाद भेटला. आपलच काहीतरी चुकलं असं समजून, मान खाली घालून अलेक्झांडर एका कोपऱ्यात जाऊन बसला. त्याच्या चेहऱ्यावरची खिन्नता काही लपून राहिली नाही. दोन्ही पायात मान खूपसून त्याने डोळे बंद करुन घेतले. त्याची केविलवाणी अवस्था बघून बाबा आणि तेजोमयीला दया आली. तेजोमयी त्याच्या शेजारी बसली. त्याच्या मानेवरुन प्रेमाने हात फिरवू लागली. पण अलेक्झांडरने काही डोळे उघडले नाही.
तेव्हा बाबा आईस म्हणाले, कशाला रागवतेस अलेक्झांडरला तू. कामवाली बाई आली नाही, कचरा तसाच पडून राहिला, त्यामुळे दुर्गंध सुटला, यात त्याचा काय बरं दोष…
आईची चिडचिड कमी झालेली नसल्याने, तिची बडबड सुरुच होती. दोष कुणाचाच नसतो हो. तो फक्त माझाच असतो.
म्हणजे गं काय, तेजोमयीन चाचरत विचारलं.
तुझ्या पाठित एक धपाटा मिळेल ना तेव्हा समजेल. आई त्रासिक चेहऱ्याने तेजोमयीकडे बघत म्हणाली.
मोठी माणसं छोट्या छोट्या गोष्टी कां कठीण करतात बाँ. तेजोमयीस प्रश्न पडला. कचऱ्याच्या विल्हेवाटीचा प्रश्न कसा मिटवता येईल याचा ती विचार करु लागली.
आई, कचऱ्यावरुन तू चिडलीस ना. बाई जे काम करते ते आपण ते केले तर…
म्हणजे गं शहाणे, मोठ्ठाले डोळे करत आई ओडलीच. तिच्या ओरडण्याने अलेक्झांडरने दचकून डोळे उघडले. बाबाही दचकले.
अगं, तू ओरडतेस कशाला? तेजोला काय सांगायचय ते तर ऐकून घे..बाबा आईस म्हणाले.
काय ऐकायचय, कळत नाही का मला..आली मोठी समाजसेवा करायला…आई गुस्स्यातच म्हणाली.
केली तर काय हरकत आहे. गाडगेबाबा नाही का स्वत: स्वच्छता करत…बाबा म्हणाले.
मग तुम्ही व्हा ना गाडगेबाबा…आई रागातच बोलून गेली.
गाडगेबाबा होण्याची आयडिया मात्र तेजोमयीस जाम आवडली.
ती ताडकन उठली. ते बघून अलेक्झांडरही उठला. तेजोमयी खोलीच्या बाहेर आली. तिने तिच्या दाराजवळ ठेवलेली कचऱ्याची पिशवी उचलली. ते बघून अलेक्झांडरनेही एक पिशवी दातात पकडली. तेजोमयीनं लिफ्ट थांबवली.अलेक्झांडर सोबत ती खाली आली. सोसायटीच्या दाराबाहेर महापालिकेचा कचरा टाकण्याचा डबा ठेवला असायचा. त्यात तिने आणि अलेक्झांडरने आणलेली कचऱ्याची पिशवी टाकली. पुन्हा ते वर आले. इतर दोन सदनिकांच्या दरवाज्याजवळील कचऱ्याच्या पिशव्या दोघांनी घेतल्या. खाली येऊन कचऱ्याच्या पेटित टाकल्या. पुन्हा ते वर आले. अवघ्या दहा मिनिटात कचरा बाहेर गेला होता. दुर्गंधही कमी झाला .त्यामुळे आईची चिडचिड कमी झाली. तेजोमयीच्या घरी काहीतरी गडबड चाललेली दिसतेय हे लक्षात आल्याने इतर सदनिकांमधील काका -काकूंनी दरवाजे उघडले. तेजोमयी आणि अलेक्झांडर कचऱ्याच्या पिशव्या घेऊन लिफ्टने खाली जाताहेत हे त्यांच्या लक्षात आलं.
अहो, हे चाललय काय, न राहवून देशपांडे काकांनी तेजोमयीच्या बाबांना विचारलच.
गाडगेबाबा इफेक्ट आहे हा ,देशपांडे साहेब.
म्हणजे..काहीच न कळल्याने देशपांडे काकांनी विचारलं..मग बाबांनी सर्वकाही सांगितलं.
किती साधी-सोपी समस्या नाही का…मात्र आपण बसलो, बाईच्या नावे बोट मोडत, दुर्गंधीचा आस्वाद घेत.देशपांडे काका म्हणाले. तेजोयमीच्या आईला सुध्दा ते पटलं असावं. ती तत्काळ खालच्या मजल्यावर गेली.हे बघून बाबा तेजोमयी,अलेक्झांडरही खाली उतरले. पुढच्या पंधरा वीस मिनिटात सोसायटीतला सगळा कचरा, कचरा पेटित गेला..गाडगेबाबा इफेक्ट चांगलाच प्रभावी ठरला. आई, तेजोमयी आणि अलेक्झांडरला एकाच वेळी सॉरी म्हणाली.
०००