तेजोमयीचे बाबा कामानिमित्तं सतत फिरतीवर असायचे. ते ज्या गावावरुन परत येत त्यावेळी तेजोमयीसाठी त्या गावातील किंवा शहरातील प्रसिध्द असा खाऊ आणत. त्याचं वैशिष्ट्य असं होतं की हा खाऊ छान पॅक केलेल्या कागद, प्लॅस्टिक किंवा ॲल्युनियमच्या डब्यात असे.
बाबा बाहेरगावून आले की बॅग आईकडे देत. आई बॅगेमधून खाऊचा डबा काढून देवापुढे ठेवी. मग तेजोमयीला देई. खाऊचे डबे साधारणत: एकाच आकाराचे असत. हा खाऊ दोन–तीन दिवस पुरत असे.
यावेळी मात्र वेगळच घडलं. बाबा बाहेरगावाहून आल्यानंतर त्यांची बॅग आईने घेतली. त्यातून खाऊचा डबा काढला.
त्याचा आकार नेहमीपेक्षा वेगळा होता. डबा जाडजूड होता. आईने तो डबा देवाजवळ ठेवला नि तेजोमयीला दिला.
त्या खाऊच्या डब्याचा आकार बघून तिलाही आश्चर्य वाटलं. “बाबांनी वेगळा खाऊ आणलेला दिसतो.” ती आईला म्हणाली.
हा खाऊचा डबा उघडण्याची तेजोमयीस घाई झाली होती. बाबा अंघोळ करुन आल्यानंतर एकत्रच उघडू या, असं आईने तिला समजावलं. तेजोमयीनं होकारार्थी मान हलवली. बाबा दहा मिनिटांनी बाथरुममधून ताजेतवाने होऊन आले आणि सोफ्यावर बसले.
“आता उघडू का गं खाऊ?” तेजोमयीनं आईस विचारलं.
“थांब थांब, यावेळचा खाऊ काय असेल, हे खोळखू शकाल का, तुम्ही दोघी?” आई आणि तेजोमयीकडे बघत बाबा म्हणाले.
“अहो, आम्ही काही मनकवडे नाही किंवा जादुगरही नाही, तुम्ही कोणता खाऊ आणलाय ते ओळखायला.“ बाबांच्या बाजूला बसत आई म्हणाली.
“अगदी बरोबर.“तिला तेजोमयीने पाठिंबा दिला.
“अंदाज बांधायला काय हरकत आहे.“ बाबा हसत म्हणाले.
“याचा अर्थ तुम्ही खाऊ आणलाच नाही वाटतं.” तेजोमयी चटदिशी म्हणाली.
“मलाही तसंच वाटतं.” आईनेसुध्दा हीच री ओढली.
“मग, तुमच्यासमोर असलेलं ,ते काय बरं?” बाबांनी तेजोमयीला विचारलं.
“काय म्हणजे? खाऊचा डबा किंवा खाऊच्या डब्यासारखा दिसणारा डबा.“
“डबा आहे हो, पण त्यात खाऊ नको का?”, आई मिस्किलपणे म्हणाली.
“दगडं आहेत का हो बाबा त्यात!” तेजोमयीनं गमतिनं विचारलं.
“अगं दगडे, काहीही काय कल्पना करतेस.“
“मग तुम्ही येवढी उत्सुकता कां ताणताहात?” आईने विचारलं.
“बरं बरं, नाही ताणत उत्सुकता. उघडा डबा आणि बघा नीट!” बाबा हसत म्हणाले.
तेजोमयीची उत्सुकता शिगेला पोहचली. त्यामुळे बाबांची परवानगी मिळताच तिने घाईघाईत डब्याचं कव्हर फाडलं. त्या कव्हरमधून व्यवस्थित पॅक केलेलं एक पुस्तक होतं.
“छी! पुस्तक.” तेजोमयी पटदिशी बोलून गेली.
“म्हणजे, हे तुमचं रहस्य होतं तर…”,आई बाबांना म्हणाली. बाबा हसले. त्यांनी तेजोमयीच्या हातून ते पुस्तक घेतलं. आईच्या हातात सोपवलं.
“राजा शिवछत्रपती!” पुस्तकाचं नाव बघताच आई उद्गारली.“वा वा! हे पुस्तक आपल्या घरी नव्हतं. छान केलत हं तुम्ही हे पुस्तक आणून.“
“म्हणजे माझ्यासाठी खाऊ नाही का यावेळेला? ” तेजोमयी लहान तोंड करत म्हणाली.
आईने तिला जवळ घेतलं. त्या पुस्तकाला वंदन करण्यास सांगितलं. तेजोमयीनं ते बळेबळेच केलं.
तिच्या चेहऱ्यावर नाराजी स्पष्ट दिसत होती.
आई तिच्या डोक्यावरुन हात फिरवित म्हणाली,
“अगं, तुला नेहमी तोच तोच खाऊ मिळतो की नाही. जरी वेगवेगळया गावातील असला तरी.“
“हो,” ती नाराजीच्या सुरात म्हणाली.
“त्याचा तुला कंटाळा आला नाही का?”
“नाही.“
“बरं बरं छान. पण, हा खाऊ किती दिवसात संपतो?”
“दोन दिवसात.“
“किती दिवसात म्हणालीस? पुन्हा एकदा सांग बघू“.
“दोन दिवसात.“
मात्र एखादा खाऊ कधीच संपणारा नसेल, त्याची गोडी, आस्वाद सतत वाढणारा असेल तर…”
“असा कधीही न संपणारा खाऊ असतो का?” तेजोमयीनं डोळे विस्फारुन विचारलं.
“मग, असतो की…“
“मग, तुम्ही तोच कां आणला नाहीत बाबा.” तिने विचारलं. तेव्हा तिच्या हातात पुस्तक ठेवत बाबा म्हणाले,
“अगं, हाच तो खाऊ, कधीही न संपणारा, अविट गोडीचा, भान हरपून टाकणारा.“
“तू वाचायला सुरुवात तर कर, म्हणजे तुझ्या लक्षात येईल. या खाऊची गोडी, त्या खाऊपेक्षा कितीतरी मोठी आहे म्हणून.” आईने समजावलं.
आईबाबा आपणास उगाच बनवणार नाहीत, याची तेजोमयीस खात्री होती. ते दोघेही इतक्या पोटतिडकीने सांगताहेत तर त्यांचं ऐकून पुस्तक वाचायलाच हवं असं तिने ठरवलं. जेवणानंतर वाचायला घेतलं. त्यात ती इतका रमली की मध्यरात्र झाली तरी तिला कळलं नाही. बाबांनी जेव्हा झोपेची आठवण करुन दिली तेव्हा ती दिलखुलास हसली नि बाबांच्या कुशीत शिरुन त्यांना म्हणाली, “थँक्यू बाबा इतका छान, न संपणारा खाऊ आणल्याबद्दल.”
०००