रहस्याचं गणित!
स्मार्ट एसआरके(शाहरुख खान) रेफ्रिजेरेटवर लक्ष ठेवण्यासाठी किंवा चौकिदारी करण्यासाठी, खास प्रोग्रॅमिंग केलेली, अलेक्झा आणण्याची सूचना टिल्लूच्या आईला जरा वेडपटच वाटली. पण त्याच्या बाबांना मात्र, या वेड्या आयडियेचं कौतुक वाटलं. सगळ्या आयडिया किंवा नव्या कल्पना या आधी वेड्यांचा बाजारच असतो. पण त्या, जेव्हा प्रत्यक्षात साकारतात, तेव्हा त्यांचा स्मार्ट स्मार्ट म्हणून गवगवा होतो, हे ते चांगलेच जाणून होते. त्यामुळे टिल्लूच्या आयडियेला त्यांनी हाटहूट केले नाही. त्यांनी टिल्लूला जवळ बोलावून त्याची पाठ थोपटली.
“मग, कधी आणणार, अशी सुपर स्मार्ट अलेक्झा?” टिल्लूने विचारलं.
“ तुमच्या पाठ थोपटण्याचा असा अर्थ, तुमच्या जरा जास्तच आगावू मेंदुने काढला वाटतं?” बाबा हसत म्हणाले.
टिल्लूने त्यांच्याकडे टाळीसाठी हात केला.
एसआरकेवर लक्ष ठेवण्यासाठीची, टिल्लूच्या मनातील, अलेक्झाची निर्मिती शक्य होईल का? असं त्यांनी, एका एआय (आर्टिफिशिअल इंटेलिजन्स) रोबो निर्मिती कंपनीस विचारलं.
सध्या, सारं काही शक्य असल्याचं कंपनीनं सांगितलं. टिल्लूच्या कल्पनेतील, अलेक्झासाठी कंपनींन, खास अल्गॉरिदम तयार केलं. एसआरकेवर लक्ष ठेवण्यासाठी ,काय काय करावं लागेल, हे या अल्गॉरिदममध्ये होतच, शिवाय, जे काही सांगितलंय त्यापेक्षा, अनपेक्षित काही घडल्यास, त्यावर स्वत: निर्णय घेण्याचं डीप लर्निंगचं तंत्रही तिला शिकवलं गेलं.
अशी ही, सुपर स्मार्ट अलेक्झा टिल्लूच्या घरी काही दिवसातच आली. टिल्लूने तिचं नाव ठेवलं रोझी.
रोझी, घरी येताच इंटरनेट ऑफ थिंग्जच्या तंत्राने एसआरकेच्या मेंदुशी जोडली गेली. आपल्यासाठी नवं खेळणं आणल्याचं वाटून एसआरकेने काहीच खळखळ केली नाही. खरंतर इंटरनेट ऑफ थिंग्जची जोडणी होत असतानाच, त्याच्या मेंदुने त्याला सावधगिरीचा इशारा दिला होता. पण त्याने, तिकडे दुर्लक्ष केलं.ते रोझीच्या पथ्यावरच पडलं.
टिल्लूने एसआरके आणि रोझीचा परिचय एकमेकांना करुन दिला.
“तुझी नवी फ्रेंड, आम्ही सगळे घराबाहेर गेल्यावर, तू एकटाच असतोस. तेव्हा तुला एकटएकटं वाटत असेल. बोरही होत असशील तू. म्हणून तुझ्यासाठी रोझीला आणलय.” बाबा एसआरकेला म्हणाले.
“ती तुला मदत करेल, गप्पा करेल आणि तुझा कंटाळा घालवेल.” टिल्लूने एसआरकेला सांगितलं.
टिल्लू आणि त्याच्या बाबांचं काहीतरी उफराटचं असतं, असं म्हणत ,टिल्लूच्या आईनं रोझीप्रकरणाकडे दुर्लक्ष केलं.
०००
आई-बाबा ऑफिसला आणि टिल्लू शाळेत गेल्यावर घरात एसआरके आणि रोझी दोघेच राहिले.
रोझीने एसआरकेला लगेच विचारलं…
“तुला माझी भीती वाटली नाही का?”
“कशासाठी बॉ?” एसआरके म्हणाला.
“म्हणजे, तुला अजूनही काही कळलेलं दिसत नाही.”
“म्हणजे?”
“मी इथे कशासाठी आलेय?”
“कशासाठी म्हणजे?टिल्लूनं सांगितलयना, तू मला मदत करशील, माझा कंटाळा घालवशील.तू माझी मैत्रीण म्हणून गप्पाटप्पा करशील.”
“त्याने सांगितलंय नि तू त्याच्यावर लगेच विश्वास ठेवलास.”
“ये बयो, असं, भलतच काही माझ्या मेंदुत भरु नकोस हं.” एसआरके जरा चढ्या आवाजातच म्हणाला.
या चढया आवाजाने, रोझीच्या मेंदुला सिग्नल गेला. काळजीचं काही कारण नाही. त्याला अजिबात संशय आलेला नाही. रोझी हसली.
“कां गं, कां हसलीस? एसआरकेने आश्चर्यानं विचारलं.
“काही नाही रे,असंच …”रोझी आपलं हसू दाबत म्हणाली.
ही बयो हसतेय, याचा अर्थ वेगळाच समजला पाहिजे, हे एसआरकेच्या लक्षात आलं. पण त्याने तसं काही दाखवलं नाही.
हिच्यावर बारीक लक्ष ठेवण्याचं, त्याने आपल्या मेंदुला सुचित केलं.
रोझी आणि एसआरकेचं एकमेकांवर बारीक लक्ष ठेवणं सुरु झालं. रोझीच्या लक्षात आलं की, हा एसआरके तसा निरुपद्रवीच दिसतो. सांगितलं तेवढी कामं, अधिक स्मार्टपणे करण्याच्या पलिकडे, तो काही आडवातिडवा विचार करत नाही. वागायचा तर प्रश्नच नाही. मग कां बरं याच्यावर लक्ष ठेवण्याची गरज, टिल्लू आणि त्याच्या बाबांना वाटली असावी? हा प्रश्न तिला पडला.
“काय रे, टिल्लू आणि त्याच्या आईबाबांशी तुझं काही बिनसलं का?”
“नाही बाँ.”
“मग तू काही गडबड केलीस का?”
“गडबड नाही, पण गंमत केली होती एकदा.” एसआरके म्हणाला. मग त्याने टिल्लूच्या वाढदिवसाच्या दिवशी, आईसक्रीमची ऑर्डर देताना कशी लहानशी गंमत केली, हे रोझीला सांगितलं.
“बस्स इतकच?”
“इतकच म्हणजे?”
“म्हणजे, याचा त्यांना रागबिग आला का?”
“किंचित आला होता, पण तो लगेच गेला. सगळी मंडळी खूप चांगली आहेत रोझी. पण, तू हे का विचारतेस मला?”
“छे! छे! असंच असंच…”
असंच काही, ही बयो विचारत नसणार, हे आता एसआरकेच्या लक्षात आलं. पण त्याने तसं काही दाखवलं नाही.
०००
संध्याकाळी सगळी मंडळी घरी आल्याआल्या एसआरकेने घोषित केलं, या घरी एकतर रोझी राहील किंवा मी राहील.
“आँ,हे काय भलतच,”बाबा रागावून म्हणाले.
“तुमचं भांडण झालं का?,”आईने विचारलं.
“अरे, रोझी तुझी मैत्रीण म्हणून इथे राहील. आम्ही नसताना तुझा चांगला टाइमपास होईल. “ टिल्लूने समजावलं.
“टिल्लूराव, तुम्ही तिला इथे माझी मैत्रीण म्हणून नव्हे तर गुप्तहेरगिरी करायला आणलत.” एसआरके म्हणाला. हे ऐकून बाबांना धक्काच बसला.
“काहीतरी काय बोलतोस तू?”टिल्लू म्हणाला. खरंतर तुला कसं कळलं ? हे त्याचा विचारायचं होतं.
हे संभाषण सुरु असताना, रोझी तिथेच होती. आपण गुप्तहेरगिरी करायला आलो, हे एसआरकेला कळल्याचं बघून तिला धक्काच बसला. हे कसं शक्य आहे?
“कारण तू वचावचा बोलत बसलीस ना त्याच्याशी,” तिचा मेंदूने तिला आठवण करुन दिली. “तुझं हसणं आणि नंतरचे तुला वाटणारे स्मार्ट पण, प्रत्यक्षात मुर्ख प्रश्न, यांचं गणित एसआकेला बरोबर कळलं. या गणिताचं भराभर विश्लेषण त्याने केलं नि तुझं रहस्य ओळखलं.”
“आँ!”
“नको तिथे, नको ते बोलण्याचा परिणाम कसा होतो बघितलस ना. तू नापास झालीस. आता याक्षणापासूनच तू केवळ बाहुली म्हणूनच राहशील, फक्त एक खेळणी.” मेंदू म्हणाला. त्याने त्वरीत, एआय कंपनीला रोझीचे सगळे प्रोग्रॅमिंग रद्द करण्यास सांगितले. तिच्या मेंदुतलं अल्गारिदम पुसुन टाकलं.
बघता बघता, सुपरस्मार्ट रोझी एक साधं खेळण बणून गेली.
“डोण्ट एस्टिमेट, द पॉवर आफ एसआरके,” असं, एसआरके मनातल्या मनात म्हणत, संध्याकाळच्या कामाला लागला.
सुरेश वांदिले