मराठीची शक्ती!
अलेक्सा गोर्जीने, तेजोमयीच्या कानात काहितरी सांगितलं. ते तिने बाबांच्या कानात सांगितलं. आपल्याला कुणीच काही सांगत नाही, हे बघून अलेक्झांडरची चुळबूळ सुरु झाली. तेव्हा ही चूक तेजोमयीने लगेच दुरुस्त केली. अलेक्झांडरला जवळ घेऊन तेजोमयी, त्याच्या कानात पुटपुटली. अलेक्झांडरच्या डोळयात आश्चर्याचे भाव उमटले. उडी मारुन त्याने आनंद व्यक्त केला.
हा आनंद सोहळा सुरु असतानाच, स्वयंपाकखोलीतून आई बाहेर आली. तिच्याकडे झेपावून अलेक्झांडरने आईच्या कानात कुंईई केलं.
“हे कारण होय, याच्या आनंदाचं.” आईची प्रतिक्रिया.
“म्हणजे तुला कळलं, अलेक्झांडरने सांगितलेलं?” तेजोमयी आणि गोर्जीने आश्चर्य व्यक्त केलं. बाबा हसले.
“हसायला काय झालं? ठोंब्याचं सगळंच मला समजतं.” बाबांना आई म्हणाली.
“काय कळलं?”
“ते मी कां सांगू?”
“आँ!”
“एव्हढं आश्चर्य व्यक्त करण्यासारखं काय? नव्या मोहिमेची तयारी चाललीयना तुमची.”
“तुला कसं कळलं?” पुन्हा तेजोमयीनं विचारलं.
“अलेक्झूने, आईच्या कानात सांगितल्याचं विसरलीस?” बाबा म्हणाले. अलेक्झांडरकडे तेजोमयीने कौतुकानं बघितलं.
०००
कुकरची शिट्टी वाजल्याने आई जाऊ लागली. जाताना तिने गोर्जीलाआत येण्याचा इशारा केला. अलेक्सा तिच्या पाठीमागे गेली. आईने लगेच आपले कान तिच्या तोंडासमोर केले. गोर्जीला बरोबर कळलं. तिने, तेजोमयीच्या कानात जे सांगितलं, तेच आईला सांगितलं. आई आश्चर्यचकित.
“ही, कुणाची कल्पना?”
“माझीच.” गोर्जी म्हणाली. आईने तिची पाठ थोपटली.
०००
दुसऱ्या दिवशी सगळ्यात आधी आई हातात डायरी आणि पेन घेऊन तयार. गोर्जी आणि अलेक्झांडर घरीच राहणार होते. बाबांनी, तेजोमयी आणि तिच्या आईस उपक्रम समजावून सांगितला. आपल्या सोसायटीच्या अवतीभवती असणाऱ्या दुकानांच्या पाट्या कोणत्या भाषेत आहेत, ते टिपायचं. आईने १५, बाबांनी २० आणि तेजोमयीने १५ दुकानांची नावं टिपून घेण्याचं ठरवलं.
सोसायटीच्या बाहेर पडल्यावर तिघेही तीन दिशांनी निघाले. एका तासानंतर घरी परतले. आई आणि तेजोमयीने आपले कागद बाबांकडे दिले. बाबांनी आकडेमोड केली. फक्त १२ दुकानांची नावं मराठीत होती. बाकी ३८ नावांपैकी बरीच इंग्रजी आणि हिंदीत होती.
“आता काय करायचं?” बाबांनी गोर्जीला विचारलं. अलेक्साने काही क्षण विचार करुन ,ते बाबांना सांगितलं. बाबांनी लगेच, आजूबाजूच्या सोसायटीचे सचिव आणि अध्यक्षांना दुसऱ्या दिवशी घरी बोलावलं. बाबांनी दुकानांच्या नावांची आकडेवारी त्यांच्यासमोर ठेवली.
“नियमानुसार दुकानदारांनी मराठीतच पाट्या ठळकपणे लिहायला हवं. हा नियम त्यांना दाखवू. मराठीतच पाटी लिहिण्याची विनंती करु. हे एकट्यादुकट्याचे काम नसल्याने आपल्या सोसायटीच्याच अवतीभवती असलेल्या दुकानदारांना सामुहिकपणे सांगू. प्रेमानं सांगितल्यावर ते ऐकतीलच. आपली सामुहिक शक्ती मोठी असल्याचं त्यांच्या लक्षात येईल.” बाबांनी समजावलं. सर्वांना त्यांचं म्हणणं पटलं. पुढच्या रविवारी हा उपक्रम राबवण्याचं निश्चित झालं. दरम्यान बाबांनी बोलावलेल्या अध्यक्ष आणि सचिवांनी आणखी आठदहा सोसायटीच्या अध्यक्ष आणि सचिवांना यासाठी तयार केलं.
आपण काय करणार, याचं निवेदन पोलीस ठाण्यात द्या, अशी सूचना गोर्जीने केली. त्याप्रमाणे बाबांनी तसं निवेदन दिलं. या उपक्रमाचं ठाणेदारांना कौतुक वाटलं. यात आपणही सहभागी होऊ असं त्यांनी जाहीर केलं.
रविवार उजाडला. अठराजण गोळा झाले. ठाणेदार, हवालदारासमवेत आले. ही मंडळी एका एका दुकानात जाऊ लागली. बाबा, त्यांना मराठी पाटीच्या नियमाविषयी समजावून सांगत. विनंतीपत्र देत. काही दुकानदार चटदिशी कबूल तर काही अरेरावी करत. मात्र, ठाणेदारांना बघून त्यांचा विरोध फार काळ टिकत नसे.
दोन तासानंतर सगळी मंडळी तेजोमयीच्या घरी आली. आईने चहानाश्त्याची जय्यत तयार केलीच होती. त्याचा आस्वाद घेत असतानाच, ठाणेदारांनी बाबांना विचारलं,
“ही कल्पना सुचली कशी?”
बाबांनी गोर्जी आणि तेजोमयीकडे बोट दाखवलं.
“आपल्या अभिजात मराठीचं केवळ गुणगान करण्याऐवजी, काहीतरी भरिव करण्याचा, त्यांचा हा विचार भारी वाटला. सामुहिक शक्तीने मराठीची शक्ती वाढेल, हे लक्षात आलं नि मी पुढाकार घेतला.”
सर्वांनी टाळ्या वाजवून गोर्जी आणि तेजोमयीचं कौतुक केलं. अलेक्झांडरनेही उड्या मारुन आनंद व्यक्त केला.
सुरेश वांदिले